Waarom de NAVO géén rode lijn moet trekken

Volgens de Amerikanen staat Vladimir Poetin op het punt in Oekraïne chemische wapens te gebruiken. Wat kunnen de NAVO-leiders doen om hem hiervan te weerhouden? Een duidelijke ‘rode lijn’ klinkt lekker en komt tegemoet aan de publieke verontwaardiging. Maar om het Kremlin te overbluffen, werken vage waarschuwingen beter, betoogt defensieredacteur Eric Vrijsen.

‘Schouder aan schouder’ is de slogan tijdens de NAVO-top in Brussel. De Amerikaanse president Joe Biden lijkt soms misschien een breekbare grijsaard, maar staat nu fier voorop als de leider van de vrije wereld en de voorman van de machtigste militaire alliantie uit de geschiedenis. De Franse president Emmanuel Macron verklaarde een paar jaar geleden de NAVO ‘hersendood’, maar in de beste martiale traditie van zijn land haast Macron zich nu om de zuidoostflank van het bondgenootschap te versterken en het Kremlin af te schrikken.

De NAVO-top is een niet mis te verstaan signaal voor Vladimir Poetin. De Russische president beging een catastrofale vergissing door Oekraïne binnen te vallen. Zijn invasie loopt vast. Zijn tanks zijn op veel plaatsen niet opgewassen tegen Oekraïense infanteristen met hun moderne wapens van Amerikaanse en Duitse makelij.

Brute vuurkracht

Poetin probeert dit te compenseren door brute vuurkracht en grove raketbeschietingen. Dit resulteert in vele duizenden burgerslachtoffers. De slag om de propaganda heeft Poetin al op dag één verloren. Hij maakt het alleen nog veel erger. Zelfs de strengste censuurmaatregelen in eigen land kunnen niet voorkomen dat de Russische publieke opinie zich uiteindelijk tegen de president zal keren. ‘Oorlogsmisdaden,’ zei deze week secretaris-generaal António Guterres.

Poetin is nog niet door zijn militaire opties heen. Hij dreigt kernwapens in te zetten, maar dat lijkt – gelukkig – bluf. Op de escalatieladder heeft hij eerst nog de inzet van chemische en bacteriologische wapens.

Verdragen zijn vodjes papier

Nederland heeft zich altijd sterk gemaakt om dergelijke wapens via internationale verdragen uit te bannen. Rusland heeft de conventies getekend, maar juridische beletselen zullen Poetin op dit moment niet intomen. Voor hem zijn verdragen de spreekwoordelijke vodjes papier. Voor zover hij nog rationeel denkt, kan alleen een eensgezinde westerse houding hem ervan weerhouden tot inzet van massavernietigingswapens.

De westerse wereld huilt om Marioepol. Honderdduizenden mensen verkeren in de kelders van de hel. De publieke opinie schreeuwt om een duidelijk signaal. Maar wat is wijsheid? Moeten president Biden, NAVO-baas Jens Stoltenberg, president Macron en al die andere NAVO-leiders een ‘rode lijn’ trekken? Heldere waarschuwingen uiten in de trant van ‘nog één keer dit en dan leveren wij ook jachtvliegtuigen aan Oekraïne?’ of ‘waag het niet chemicaliën te strooien, want dan stellen wij een no-flyzone in?’