Onder lijsttrekkerschap van de wijze, rustige Bram van Ojik zijn de wonden van GroenLinks langzaam aan het helen. Hoewel hij publiekelijk steeds benadrukt dat hij de koers niet verlegt, is duidelijk dat de prioriteiten veranderen – dat was voorspelbaar.
Beelden zijn belangrijk in de politiek. Zeker ongelukkige beelden. Zo moet Jolande Sap vaak de dag vervloekt hebben dat ze besloot om met een stekkerdoos de Tweede Kamer te betreden om Geert Wilders voor te doen hoe hij een eind kon maken aan het eerste kabinet-Rutte.
De PVV-leider reageerde gewoontegetrouw ad rem door op te merken dat de stekker er bij zijn collega van GroenLinks nooit in had gezeten. Het was een genant tafereel.
‘Zwetsprijs’
Haar onfortuinlijke actie blijft Sap tot op de dag van vandaag achtervolgen. Toen vorige week bekend werd dat zij commissaris wordt bij KPN, werd getwitterd dat het telecombedrijf er beter meteen de stekker uit kon trekken. Sneu voor Sap. Zij is een intelligente econoom die haar nek uitstak met het opgeven van de natuurlijke oppositiehouding van GroenLinks en met het meedenken met de regering.
Achteraf bezien de slimste sollicitatie ooit, door @JolandeSap http://t.co/9XN0cClLj7 #KPN
— Pim Beaart (@HannibalPim) February 4, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Zij durfde zelfs afstand te nemen van de pacifistische traditie van haar partij door in stemmen met een politiemissie in Kunduz in Afghanistan. Maar Sap miste de flair van voorgangers als Paul Rosenmöller en Femke Halsema. Ze zag GroenLinks bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2012 teruggaan van tien naar vier zetels om vervolgens vrij bruut aan de kant te worden gezet.
Saps opvolger moet het evenmin hebben van sprankelende optredens in de media. In 2012 kreeg Bram van Ojik nog de ‘Zwetsprijs’ voor zijn veelvuldig gebruik van jargon en langdradige betogen.
Puinruimen
Aanvankelijk werd hij dan ook vooral gezien als tussenpaus, als de man die puin moet ruimen om de weg vrij te maken voor een jongere, meer aansprekende leider. Waarbij dan steeds het buitengewoon ambitieus ogende Kamerlid Jesse Klaver als kandidaat werd genoemd.
Maar Van Ojik heeft inmiddels in eigen kring vrij veel respect verworven. Hij heeft hard gewerkt aan het helen van de wonden in het onder Sap flink ruziënde GroenLinks en geniet aanzien als een bindende kracht en een wijze, rustige man. Hoewel hij publiekelijk steeds benadrukt dat hij de koers niet verlegt, is duidelijk dat de prioriteiten veranderen. Dat was voorspelbaar.
In 2007, na alweer een verkiezingsnederlaag onder Femke Halsema, had hij al een kritisch rapport opgesteld, Scoren in de linkerbovenhoek, met als een van de conclusies dat GroenLinks een socialer gezicht diende te krijgen. De toenmalige partijleider was lang meer omstreden en minder succesvol dan nu vaak wordt gedacht. In de ogen van een (groot) deel van haar achterban schoof de links-liberale Halsema verdacht veel op naar D66.
Wereldvreemd
Deze partij is nu het voornaamste doelwit van Van Ojik. Afgelopen zaterdag begon hij de campagne voor de verkiezingen voor de Provinciale Staten met een congres in Amersfoort en diverse interviews. De ‘rechtse recepten’ van het kabinet pakken desastreus uit, zo was de boodschap, en D66 speelt een kwalijke rol door het toedienen van gruwelijke medicijnen als marktwerking te steunen.
Maar wat zijn dan de heilzame linkse recepten? Medicijnman Van Ojik blijkt een voorkeur te hebben voor maatregelen met een wereldvreemd karakter. Zo wil hij een ‘ontspannen samenleving’ waar burgers zich niet druk maken en niet hard werken.
Voor het probleem van de onveiligheid van burgers presenteerde hij in de Volkskrant theedrinken als oplossing. Zonder enige ironie legde hij uit dat met samen een kopje thee drinken bedreigingen veel beter het hoofd kunnen worden geboden dan met het uitrusten van de politie met mitrailleurs of het hard aanpakken van jihadstrijders.
Op de stoep
Zo beschouwd was het stom dat ze op de redactie van Charlie Hebdo de thee niet hadden klaarstaan toen op 7 januari dit jaar twee vrome moslims bij het Parijse weekblad op de stoep stonden.
In vroegere werkkringen heeft Van Ojik vooral ervaring opgedaan met het weggeven van andermans geld in de vorm van ontwikkelingshulp. Dat Sinterklaas spelen wil hij graag blijven doen. Vorige week pleitte hij bijvoorbeeld voor een ‘solidariteitsbijdrage’ op gas voor getroffen Groningers. Dit is gewoon weer zo’n lastenverzwaring waarop ze bij GroenLinks dol zijn.
Het is moeilijk te zeggen wat problematischer is. Een leider van GroenLinks die, zoals Halsema, niet zoveel belangstelling toont voor economie. Of eentje die zich, zoals Van Ojik, juist economisch wil profileren. Waarbij het wellicht een geruststellende gedachte is dat de politieke relevantie van het linkse clubje tot nu toe heel beperkt is gebleven.