Elsevier-lezer Sjaak Tromp wil het huidige politieke systeem verder democratiseren met de inzet van Twitter. Hij pleit voor een heuse Twitter Democratie.
Over het algemeen hebben wij het erg goed in Nederland. Per hoofd van de bevolking hebben wij een besteedbaar inkomen dat in de top tien staat van alle landen in de wereld en ook met onze tevredenheidsindex – welk cijfer geven wij aan elke dag – scoren wij hoog.
Toch zien wij in de laatste jaren een kentering. Met de groei van de Nederlandse economie bungelen wij bijna onderaan de lijst van 28 EU landen en ons consumentenvertrouwen is ver onder het nulpunt gedaald (van plus 15 vlak voor de economische crisis in 2007 naar min 35 aan het eind van 2013).
Schouders
Wij ontworstelen ons veel langzamer aan de economische crisis dan de ons omringende landen. Er heerst een zekere matheid over Nederland. Wij hebben geen vertrouwen in het oplossend vermogen van onze politieke leiders en zelf zetten wij ook niet stevig onze schouders onder de economie.
Wij zijn afwachtend, lethargisch, hopen dat de wind wel weer zal overwaaien. Hoe is het zover kunnen komen?
Ligt het aan onze politici – de mensen – of ligt het aan de organisatie – de structuur -dat wij in Nederland maar langzaam vooruitgang boeken? Steeds meer mensen beginnen ervan overtuigd te raken dat wij iets moeten gaan doen aan onze politieke structuur, dat wij moeten gaan werken aan een verdere democratisering van onze politieke besluitvorming.
Stem
Ons huidig politieke systeem, een parlementaire democratie, dateert uit de negentiende eeuw. Al bijna 200 jaar laten wij ons in het parlement vertegenwoordigen door politici. Zelf hebben wij geen rechtstreekse stem in het politieke debat – de ware betekenis van democratie, het volk regeert – nee, het zijn politici die over onze belangen debatteren en besluiten.
Eens in de vier jaar mogen wij onze vertegenwoordigers kiezen in het parlement en onze stem uitbrengen op beloftes in verkiezingsprogramma’s. Daarna staan wij aan de kant. Vaak met lege handen want politici vergeten snel hun politieke beloftes.
Soms met het eenvoudige excuus dat wij nu eenmaal een land van compromissen zijn, steeds vaker met Brussel als excuus, maar ook zonder enig pardon: de belangen van onze politici lopen niet altijd parallel met de belangen van de bevolking.
Gepeupel
De structuur hoe wij ons land door volksvertegenwoordigers laten besturen is uit een ver vervlogen tijd. Een tijd waarin de grotendeels arme bevolking dag en nacht moest werken om het hoofd boven water te houden, een tijd dat het gepeupel niet genoeg ontwikkeld was om zichzelf in politieke zaken te verdiepen.
Dat lieten zij over aan politici van hun eigen religieuze, sociale of liberale zuil op wie zij stemden, dikwijls voorgeschreven door de pastoor, de dominee of de vakbondsleider.
Achterban
Anno nu bestaan deze duidelijk gescheiden bevolkingsgroepen niet meer. De kiezers zweven van links naar rechts. De politici zelf zijn steeds losser van hun achterban komen te staan. In feite vormen zij nu een bestuurlijke elite aan wie wij alle politieke besluiten overlaten. Onveranderd, net als in de negentiende en twintigste eeuw.
Maar in de huidige tijd van welvaart, een hoog opgeleide bevolking en breed beschikbare informatie via internet komt bij veel mensen steeds meer de wens naar voren, dat zij inspraak willen krijgen in het politieke debat en in de politieke besluitvorming.
Aftreksel
De eerste poging tot democratisering was het referendum. De invoering hiervan werd in 1999 in de nacht van Wiegel weggestemd. Politici handhaven graag hun eigen machtscentrum. Het duurde nog tot 2006 voordat het burgerinitiatief, een zwak alternatief aftreksel naar democratisering, werd aanvaard.
Bij een burgerinitiatief kan een burger, gesteund met 40.000 handtekeningen, een onderwerp op de politieke agenda zetten en de Tweede Kamer verplichten dit onderwerp te behandelen. De burger zelf mag niet deelnemen aan het debat.
Het referendum is niet de ultieme vorm van democratie. Met een referendum mogen de burgers alleen een door de regering opgesteld politiek besluit achteraf met een ja of nee goed- of afkeuren. Echte democratie is het wanneer de burgers mogen meedoen aan het echte politieke debat in de Tweede Kamer, dat zij inspraak hebben voordat er een definitief politiek besluit wordt genomen.
Het spreekt voor zich dat dit moeilijk te organiseren is. Maar er is toch een manier: inspraak via Twitter in de vergaderingen die vooraf gaan aan het politieke debat in de Tweede Kamer: in de fractievergaderingen en in de diverse vaste Tweede Kamercommissies. Twitter Democratie!
Bestaande politieke partijen zullen dit vernieuwend idee niet zomaar gaan omarmen met plaatsing van een TD merkje achter hun partijnaam. Dat zou ‘Terrible Dull’ zijn. Bestaande partijen willen de politieke macht in eigen hand houden. Voor het daadwerkelijk teruggeven van de politiek aan de mensen is een nieuwe dynamiek nodig, een nieuwe politieke partij, TD, Twitter Democratie.
Programma
Het eerste vernieuwende van TD zal al onmiddellijk haar verkiezingsprogramma zijn. Met tweets mogen de mensen hun voorstellen aangeven wat de kernwaarden in het programma zullen zijn. Een kader waarbinnen de politieke besluitvormingen in het latere politieke debat moeten passen.
Kiezers zien graag hun voorkeuren en belangen terug in het verkiezingsprogramma. De politiek is er voor de mensen, niet andersom. De mens centraal zal daarom de belangrijkste kernwaarde zijn, uitgewerkt met enkele sub-thema’s die er echt voor de mensen toe doen.
Voorstel
Daarnaast begrijpen de mensen goed dat alles wat zij willen geld kost en betaald moet worden. Dat de huishouding van Staat op orde moet zijn. Het TD programma zal daarom zowel idealistisch (de mens centraal) als realistisch (de begroting op orde) moeten zijn.
Een voorstel voor vergaande belasting verlichting zal het daarom bij voorbeeld niet halen, omdat zo’n voorstel niet binnen de kaders van het verkiezingsprogramma valt. Sterker nog, een dergelijk voorstel zal niet eens worden ingediend.
Het tweede vernieuwende van TD zal de samenstelling van haar verkiezingslijst zijn. De mensen mogen met tweets hun kandidaten voorstellen.
Elke kandidaat met specifieke kennis van één van de sub-thema’s uit het verkiezingsprogramma, zodat er een perfecte link bestaat tussen de verkiezingslijst en het verkiezingsprogramma.
Transparant
Na door de mensen genomineerd, gescreend en gekozen te zijn, krijgt iedere kandidaat op de lijst een sub-thema achter zijn naam. De verkiezingslijst wordt hierdoor uiterst transparant, met voor elk sub-thema een anchorman.
Het derde vernieuwende van TD zal de mogelijkheid zijn van rechtstreekse inspraak op het niveau, waarop het politieke debat echt plaatsvindt. De mensen mogen rechtstreeks met hun tweets hun stem laten horen in de vooroverleg vergaderingen voor het politiek debat in de Tweede Kamer, dus in het TD fractieberaad en via een TD anchorman in de vaste Tweede Kamercommissies.
Consensus
Social media maken het mogelijk dat de mensen – met hun tweet-voorstellen aan de volksvertegenwoordigers – rechtstreeks mee kunnen debatteren en beslissen over hun eigen politieke belangen. Een enorme sprong voorwaarts in het democratiseringsproces.
Tweets met politieke voorstellen zullen als een schets van weleer op de achterkant van een sigarendoos zijn, kort en bondig, dikwijls met de juiste oplossing. Veel mensen zullen eenzelfde voorstel tweeten. Dat is goed. Hoe groter het aantal met dezelfde tweets, des te aannemelijker dat dit een goed voorstel is. Meer dezelfde tweets is meer consensus.
Er zullen ook ‘witte raven’ voorstellen getweet worden, voorstellen waarvan je er negen van de tien zo in de prullenmand kunt gooien, maar waartussen ook dat éne pareltje kan zitten met een briljante oplossing voor een politiek probleem. Meer unieke tweets geeft meer unieke kansen.
En tweerichtingsverkeer in de tweets met de volksvertegenwoordigers zal ook een snel overleg met de achterban mogelijk maken.
Onbetaalbaar
Daarnaast zal democratisering van de politieke besluitvorming een groot aantal andere voordelen met zich meebrengen. Op de eerste plaats een technische: de wet van de grote getallen. Net zoals bij een coldcase komen duizenden twitteraars dikwijls met een betere politieke oplossing dan het relatief kleine aantal parlementariërs.
Een mooi voorbeeld is de vroegere VUT-regeling waarin een ‘weeffout’ zat, waardoor deze onbetaalbaar werd. Inbreng van de kennis van de achterban (nu met social media snel en eenvoudig te doen) had afschaffing van deze op zich goede regeling zeker kunnen voorkomen.
Belangrijker nog zijn de psycho- logische voordelen. Verdere democratisering zal de mensen het vertrouwen geven dat hun stem er weer toe doet. Het zal de afstand tussen politiek en bevolking verkleinen en de betrokkenheid van de bevolking vergroten. Dit met als resultaat dat wij samen – politiek en bevolking – meer met elkaar zullen bereiken.
Democratisering
Oprichting van een nieuwe politieke partij, TD, zal de discussie aanzwengelen dat verdere democratisering van de politieke besluitvorming een goede zaak is, zowel sociaal als economisch. Met z’n allen zullen wij tot betere politieke oplossingen komen.
Resultaat: een meer betrokken bevolking, saamhorigheid, en een fijnere samenleving.
Experimenten
Ter geruststelling voor de oude politieke partijen, de discussie gaat alleen over invoering van een verdere democratisering van de politieke besluitvorming. Verder geen experimenten en veranderingen. De politieke structuren met een Eerste en Tweede Kamer, Prinsjesdag, politieke beschouwingen, de begroting en wat dies meer zei, blijven gewoon bestaan.
Alleen het burgerinitiatief uit 2006 kan nu al weer worden afgeschaft. Oprichting van TD zal dit zwak democratisch initiatief totaal overbodig maken.
Afstand
In de discussie over verdere democratisering zal het uiteindelijk ook om de vraag gaan of dit geld voor de economie oplevert. ‘It’s the economy, stupid.’ Het wegnemen van de afstand tussen politiek en volk zal zeker zoden aan de dijk gaan zetten.
Met het toenemen van het vertrouwen in de politiek zullen de mensen zich weer meer betrokken gaan voelen bij het reilen en zeilen van het land, het consumentenvertrouwen zal toenemen en daarmee de groei van onze economie.
Mensen willen graag resultaten zien. Informeren zal daarom een belangrijk onderdeel van het democratiseringsproces zijn. Wat bijvoorbeeld de samenhang is tussen het begrotingstekort en de economische groei.
Onderstaand stilistisch rekenvoorbeeld toont dat wij betere resultaten zullen behalen, wanneer politiek en volk beter met elkaar samenwerken.
a. Huidige situatie
Volgens Brussel mag ons begrotingstekort niet meer dan 3 procent van ons bbp (bruto binnenlands product) zijn.
Momenteel bedraagt ons begrotingstekort:
19 miljard euro tekort / 600 miljard euro BBP = 3,2 procent.
b. Actie alleen van de kant van de regering
De bevolking staat afwachtend aan de kant. Een bezuiniging van 1 miljard euro brengt het tekort terug naar het maximum niveau dat Brussel ons voorschrijft:
18 miljard euro tekort / 600 miljard euro bbp = 3 procent.
c. Actie van politiek en bevolking samen:
Wanneer wij van de kant van de burgers er onze schouders onder zetten en ervoor zorgen dat onze economie met 2 procent groeit, dan hoeft de regering de helft minder te bezuinigen:
18,5 miljard euro tekort / 612 miljard euro bbp = 3 procent.
En als wij samen de staatshuishouding weer snel op orde brengen, dan zullen wij burgers dit ook positief in onze portemonnee gaan voelen.
Nu de social media het ons mogelijk maken snel en eenvoudig met onze volksvertegenwoordigers te communiceren, wat let ons dan de stap te zetten naar een verdere democratisering van de politieke besluitvorming?