De giftigheid van het Nederlandse poldermodel

06 februari 2014Leestijd: 4 minuten

Politici hebben de mond vol van compromissen sluiten en ‘verantwoordelijkheid nemen’. Ze begrijpen kennelijk niet dat de kiezer veel liever ziet dat een politicus zijn principes trouw blijft. Ook als dat nieuwe verkiezingen noodzakelijk maakt.

Kent u de fabel van een politiek gepolariseerd Nederland? Waar de verhoudingen op scherp staan en partijen elkaar naar het leven staan?

Ik betoog het tegenovergestelde, Nederland wordt geregeerd bij algemeen akkoord, bij de gratie van het compromis. Het land waar de huidige coalitie plus drie gedoogpartijen het kabinet overeind houden.

Deze grote coalitie slaagt erin het vermeende ideologische gat tussen de SGP en D66 te overbruggen. Het land waar een regering valt of staat vanwege het verschil tussen 3 of 4 procent begrotingstekort.

Toegeven

Een compromis is het toegeven op een standpunt en het erkennen van enige validiteit in het standpunt van de ander. De ‘middenweg’ dient uitkomst te bieden.

Ik stel dat er geen compromis mogelijk is wanneer het morele kwesties betreft. Er is geen compromis mogelijk als het gaat om kwesties van waarheidsvinding en rationele overtuiging.

Als we voedsel vermengen met gif spreken we over vergiftigd voedsel. We begrijpen dat het voedsel zijn waarde verliest . We erkennen dat het voedsel een objectieve waarde had en het vergif een non-waarde is.

Consensus

In de Nederlandse politiek worden dagelijks voedsel en gif gemengd. Het volk krijgt gif in de vorm van voedsel voorgeschoteld, onder het mom van de noodzaak voor consensus uit naam van het poldermodel.

De behoefte aan een compromis neemt pathologische vormen aan. In tijden van crisis buitelen de fractievoorzitters over elkaar heen om aan te geven dat zij wel bereid zijn in te leveren, ‘water bij de wijn te doen’ of ‘over de eigen schaduw heen te springen’.

In de aanloop naar het Kunduz-akkoord, of het bouwakkoord, wijzen de meeste politici op het belang van eensgezindheid: ‘Het volk wil nu geen verkiezingen’, ‘Dit land moet worden bestuurd’, ‘Partijen moeten niet aan het eigen belang denken’.

Droge ogen

Geen van deze uitspraken is waar. Het volk stemt liever, dan continu te worden voorgelogen door politici die vervolgens met droge ogen beweren dat het volk niet wil stemmen.

Wie zegt dat de uitoefening van macht belangrijker is dan de persoon die deze macht krijgt, negeert de wens van de kiezer.

Een partij die niet aan het eigenbelang denkt is net zo onrealistisch als een persoon die consequent altruïstisch zou moeten leven. Beide zullen binnen zeer korte tijd vergaan.

Immoreel

Een partij die zijn eigen belang opgeeft vernietigt daarmee zijn eigen legitimiteit. Het appel op altruïsme van andere partijen is dan ook misplaatst en immoreel. Alleen de SP en de PVV doen niet mee aan dit spelletje van collectieve opoffering. De andere 80 procent van het parlement zit op dezelfde lijn. Wat bezielt deze fractievoorzitters om deel te nemen aan een dergelijk ritueel?

De simpele oorzaak is de corrumperende werking van macht. Maar er is hier meer aan de hand. Een altruïstische denkfout hypnotiseert politici, een nieuw ideaal is geboren: ‘verantwoordelijkheid nemen’.

Dit is het nieuwe credo voor iedere politicus die serieus wenst te worden genomen. Het is ook de simpelste wijze om kritiek van de oppositie af te wijzen: ‘wij nemen verantwoordelijkheid’,  alsof dit een inhoudelijk argument is. Het verwijt aan de partijen die zich niet opofferen, is dat zij geen verantwoordelijk nemen, het mes snijdt dus aan twee kanten.

Schuldige

De egoïst is de schuldige, de altruïst is de held. Hij die opgeeft, zal morele superioriteit oogsten, dat is het motto.

Nog hoger in de politieke pikorde dan die van de verantwoordelijkheid nemende politicus staat de staatsman. Dat is het etiket waarop iedere machtspoliticus aast, om verheven te worden boven zijn eigen parochie.

Niets smaakt voor deze elite zo zoet als waardering van mensen die het niet met ze eens zijn. Of het nu gaat om Mark Rutte die zich graag laat fêteren door de jongerentak van de SGP, of Neelie Kroes die door de linkse media op handen wordt gedragen: hier zien we het effect van een mentaliteit gericht op anderen.

Principes

Een principiële politicus wil pas een staatsman zijn als de natie hem in meerderheid steunt vanwege zijn principes, niet vanwege zijn opoffering van die principes.

Het Nederlandse volk moet aan de politici laten weten dat het meer egoïsme wil zien in de politiek, ook als dat meer verkiezingen tot gevolg heeft.

De politieke stuiptrekking van polderen verstikt en muilkorft onze verlichte denkers, terwijl de lobbyisten voor een compromis vrij spel hebben.