Doemdenken over planeet zet niet aan tot actie maar tot apathie

07 april 2023Leestijd: 2 minuten
Demonstranten Extinction Rebellion bij Tata Steel. Foto: ANP / Hollandse-Hoogte / Ramon van Flymen.

Het doemdenken over de planeet heeft zulke vormen aangenomen dat sommige kinderen en jongvolwassenen apathisch zijn geworden. Zo van, er valt toch niets meer aan te doen, vreest Arendo Joustra.

Vanzelfsprekend maken ouders zich zorgen over die apathische houding van hun kinderen. Vooral als hun kroost daardoor niet van plan is om carrière te maken of zich voort te planten (geen kleinkinderen dus).

Dit gedrag krijg je als je voortdurend roept dat het niet lukt om de temperatuurstijging op aarde af te remmen. Je wekt al snel de indruk dat na een ­bepaalde datum – 2050 wordt vaak genoemd – al het leven zal zijn verdwenen. Actiegroep Greenpeace heeft hier een handje van en zegt bijvoorbeeld dat de ‘natuur zal omvallen’ als de stikstof­uitstoot niet per 2025 is gehalveerd.

In plaats van actie, actie, klinkt ‘na mij de zondevloed’

Dit soort uitlatingen moet aanzetten tot actie, maar veelal gebeurt het tegenovergestelde. Na mij de zondvloed.

Beter is natuurlijk een houding van ‘het glas is halfvol’ en ‘samen de schouders eronder’. De mensheid heeft immers altijd technische oplossingen ­gevonden voor problemen. Laten we ­beginnen met een groot aantal kerncentrales te bouwen. Het ijs op de ­Zuidpool is nog lang niet gesmolten, dus die bouwtijd – tien tot vijftien jaar – is er nog.

Dit geloof in verlossing is noodzakelijk om hoop te houden. Bij zijn hemelvaart – veertig dagen na Pasen – belooft Jezus niet voor niets dat na het einde der tijden al het leed zal zijn geleden.

Alle grote religies, ook de islam en het jodendom, kennen een dergelijke vorm van verlossende eschatologie. Zelfs het marxisme met zijn klassenloze maatschappij, al presenteerde Karl Marx het niet als geloof.

Kortom, stop het doemdenken. Yes We Can! Wir schaffen das! We kunnen het!