WHO ziet einde pandemie, overheid denkt weer aan coronapas

Het najaar dient zich aan en daarmee ook de alertheid voor een opleving van corona. Het lichte optimisme van de WHO lijkt moeilijk te rijmen met de plannen van de overheid om de coronapas weer van stal te halen, schrijft Bram Hahn.

Tweeënhalf jaar lang was Tedros Adhanom Ghebreyesus de strenge man die voortdurend waarschuwende woorden sprak en op de rem trapte als de wereld dacht dat corona was verslagen. We zijn er nog niet, we moeten meer doen, want het virus is nog lang niet verslagen, was steeds de boodschap van de topman van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.

Maar afgelopen woensdag klonk er eindelijk wat meer optimisme uit de mond van de Ethiopische WHO-leider. In een toespraak zei hij: ‘We zijn nog nooit in een betere positie geweest om de pandemie te beëindigen. We zijn er nog niet, maar het einde is in zicht.’

Kabinet maakt bijgewerkte coronaplannen bekend

Het optimisme wil niet zeggen dat we van corona af zijn, maar dat het erop begint te lijken dat corona endemisch wordt. Dat wil zeggen dat het niet meer kan worden beschouwd als een nieuwe, onvoorspelbare ziekte waartegen weinig valt te beginnen en die de wereldgezondheid in gevaar brengt, maar als een van de ziektes waarmee we nu eenmaal te leven hebben.

Op vrijdag stuurde minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid zijn bijgewerkte plannen voor de bestrijding naar de Tweede Kamer. Of beter gezegd: de plannen om de samenleving open te houden, want het karakter van de coronastrategie is gaandeweg veranderd van virusbestrijding in de boel zoveel mogelijk openhouden ondanks corona.

Een nieuwe leidraad: de thermometer

Een grote rol is daarbij toebedeeld aan de sectoren die zelf eerder al plannen hadden ingediend om het hoofd te bieden aan de uitdagingen die een nieuwe uitbraak stelt. Die nadruk op sectorplannen leidde eerder tot de terechte kritiek dat de coronastrategie daarmee veel te vrijblijvend werd. Want de horeca of de bouw kunnen wel mooie plannen opstellen, iemand moet bepalen op welk moment bepaalde maatregelen van kracht worden.

De nieuwe plannen komen deels aan die kritiek tegemoet. Er komt een thermometer die tweewekelijks aangeeft hoe Nederland ervoor staat qua corona. De mogelijke maatregelen zijn verwerkt in zogenoemde ‘maatregelenladders’, waarbij de ingrepen (afstand houden, mondkapjes, et cetera) trede na trede verder gaan. En de minister benadrukt wat meer dan voorheen dat er maatregelen zijn die sectoren op eigen initiatief kunnen nemen en maatregelen die generiek door de overheid worden genomen.