Op tal van vlakken is het land vastgelopen. Maar is er ook sprake van een vertrouwenscrisis in de politiek? Nee, blijkt andermaal uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. De burger is vooral boos over de onmacht van de politiek en bureaucratie. Terecht, schrijft Victor Pak.
Tijdens de coronacrisis in 2020 steeg het vertrouwen in de politiek tot recordhoogte. Zowel kabinet als Tweede Kamer kon keurige rapportcijfers van de burger noteren. Die jubelstemming verdween afgelopen jaar rap. Dat is opvallend, het is bijna een wetmatigheid dat na verkiezingen het politiek vertrouwen stijgt.
Asielcrisis Ter Apel is beschamend en fnuikend voor vertrouwen in overheden, schrijft Gertjan van Schoonhoven
Politiek keerde zich na verkiezingen af van de burger
Dat liep anders, politieke partijen voerden begin 2021 een bange campagne, waardoor verschillen tussen partijen nauwelijks naar voren kwamen. Daarna was de politiek tijdens een ellenlange formatie vooral met zichzelf bezig. De problemen stapelden zich intussen op.
Aan sommige van de vele crises heeft de politiek zelf schuld, andere overkwam het. Bij elke crisis, zelf veroorzaakt of niet, kan het bepalen hoe het reageert. Tijdens de Oekraïne-oorlog en daaropvolgende energiecrisis bleek het kabinet laks. Voor de asielcrisis geldt hetzelfde.
Slechts een klein deel van Nederland is écht afgehaakt
De burger ziet dat feilloos, zo blijkt uit het onderzoek Burgerperspectieven van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Burgers uiten veel kritiek op politici en hoe zij hun werk verrichten. Het SCP somt op: ‘De politiek zou beter moeten luisteren, leren van fouten en eerlijker moeten zijn.’
Lees ook deze column van Geerten Waling terug: Het verdriet en de boosheid van de ‘afgehaakten’
Voor veel Nederlanders is dat gelukkig geen reden om af te haken. De democratie als bestuursvorm kan nog op veel steun rekenen onder de bevolking. De meeste burgers zijn nog ‘aangehaakt’. Zij beoordelen de regering met een nipte voldoende of kleine onvoldoende. Slechts een klein deel geeft dikke onvoldoendes en een nog kleiner deel torenhoge cijfers.
Het is belangrijk de bron van het wantrouwen te begrijpen van de kleine groep afgehaakten. Het is ijdele hoop te denken dat de politiek het iedere burger naar de zin kan maken, maar winst is te boeken. Daarvoor heeft de politiek alle kansen. Door resultaten te boeken, niet te veel te betuttelen en problemen op te lossen die de burger niet alleen aan kan.