Heeft Nederland een verhaal en hoe luidt dat dan?

11 augustus 2022Leestijd: 2 minuten
Boeren rijden met trekkers op A1 bij Oldenzaal. Foto: Vincent Jannink/ANP

Landen als de Verenigde Staten (‘streven naar geluk’) en Frankrijk (‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’) hebben een missie die je als immigrant al of niet kunt onderschrijven. Hoe zou het verhaal van Nederland luiden, vraagt Arendo Joustra zich af.

Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.

Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier

Als Nederland een bedrijf zou zijn, hoe zou dan zijn missie luiden? Tegenwoordig een normale vraag voor elke onderneming of organisatie. Duurbetaalde adviseurs weten er wel raad mee. Die dwingen de leiding een antwoord te formuleren op de vraag waartoe de club op aarde is, hoe het antwoord luidt op de why-vraag.

Onbelangrijk is zo’n missie-statement niet. Als je als immigrant graag Nederlander wilt worden, is het handig om te weten wat dat inhoudt. En in ­tijden van grote verdeeldheid in het land, zoals vandaag de dag, is het goed te weten wat ons als inwoners bindt.

De Grondwet zegt niets over de missie, noch het kabinet

Zou het kabinet het antwoord weten? Dat blijkt nergens uit. En ook de Grondwet biedt geen uitkomst, terwijl je dat zou verwachten. De enige die een poging heeft gedaan, is de Koning. In zijn inhuldigingsrede van 2013, die uiteraard vooral over zijn eigen functioneren gaat, heeft hij het over ‘kenmerken die ons gemaakt hebben tot wie we zijn’.

En bij die kenmerken gaat het om de trits ‘eenheid en verscheidenheid’, ­‘eigenheid en aanpassingsvermogen’ en ‘besef van de waarde van tradities en nieuwsgierigheid naar wat de toekomst brengt’. Samengevat: ‘De drang om grenzen te verkennen en het liefst te verleggen, heeft ons ver gebracht,’ ­aldus de Koning. En: ‘Vindingrijkheid, ijver en openheid zijn al eeuwenlang onze kracht. Daarmee hebben we de wereld veel te bieden.’

Lees meer over de toekomst van de landbouw: Dit zijn de belangrijkste spelers in het stikstofdebat

Is vrijheidsdrang niet wat Nederland definieert?

Die laatste zin maakt zijn frase tot een echt missie-statement. Maar is de Nederlandse missie hiermee voldoende onder woorden gebracht? Wat ontbreekt, is de enorme vrijheidsdrang waarmee de vaderlandse geschiedenis doordesemd is en mee begon. Vrijheidsdrang en lak hebben aan autoriteiten.

Zoals boeren dezer dagen illustreren.