Premium Lock Poetin handelt net als Stalin tijdens Sovjetoorlog in 1939

03 juni 2022Leestijd: 4 minuten
Mokken met de beeltenis van Stalin en Poetin in een souvenirwinkel in Sint-Petersburg. Het opschrift luidt: 'de meest beleefde man'. AP Photo

De Oekraïners vechten dapper en vastberaden tegen de Russische agressor. De Russische invasie in Oekraïne lijkt op de Sovjetoorlog tegen Finland in 1939, constateert Afshin Ellian. Poetin bezigt dezelfde logica als Stalin destijds.

Afshin Ellian

Prof.mr.dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden. Hij schrijft wekelijks onder meer over de idealen en vrijheden van de westerse cultuur.

Het begon met het zogenaamde non-agressiepact tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie, oftewel tussen Adolf Hitler en Jozef Stalin. Aanvankelijk wilde Stalin een pact sluiten met Frankrijk en Groot-Brittannië. Maar beide democratieën waren van mening dat Stalin niet op basis van de principes van wederkerigheid en gelijkheid een verdrag wilde sluiten. Bovendien had het Westen geen politieke mogelijkheden in de Sovjet-Unie, terwijl Stalin via de communistische partijen overal in het Westen invloed kon uitoefenen. Het Westen kon niet vrijwillig de Baltische staten, Polen of Finland aan Stalin vergeven.

Op 3 augustus 1939 verzocht Vjatsjeslav Molotov, de minister van Buitenlandse Zaken van Stalin, een gesprek met zijn Duitse evenknie Joachim von Ribbentrop. Met de instemming van Hitler begonnen op 12 augustus gesprekken tussen de twee staten. De al bestaande handelsverdragen tussen beide landen werden daarmee geïntensiveerd: Duitse industriële goederen tegen het Russische graan en andere goederen.

Geheime berichten tussen Hitler en Stalin

Hitler en Stalin stuurden elkaar over en weer in het diepste geheim berichten. De laatste concessie van Hitler aan Stalin betrof Litouwen. Zo deelden Hitler en Stalin in de geheime bijlagen Polen, de Baltische staten en delen van Finland op. Beide totalitaire leiders deelden ‘anglofobische’ en ‘francofobische’ gevoelens. Bij de ondertekening van het verdrag in Moskou kreeg Von Ribbentrop deze opdracht van Hitler: ‘Breng mijn felicitaties over aan Herr Stalin, de Führer van het Sovjetvolk’. Daarop reageerde de ‘Führer’ van Rusland als volgt: ‘Een toast op de gezondheid van de Führer’.

In het Kremlin werd de geboorte van het Molotov-Ribbentroppact gevierd. Na de vernietiging van westerse democratieën zouden in Europa twee machten overblijven: fascisme (nationaal-socialisme) en communisme (internationaal socialisme).

Op 1 september 1939 viel Hitler Polen aan, op basis van het geheime verdrag met Stalin. Het Duitse leger stopte in Polen conform de geheime lijn die Hitler met Stalin had afgesproken. Op 17 september viel de Sovjet-Unie Polen aan, zonder een oorlogsverklaring. Daarover berichtte Radio Moskou als volgt: ‘De Sovjet-Unie beschouwt het als haar heilige plicht om hulp te bieden aan haar Oekraïense en Belarussische broeders in Polen.’ Hetzelfde type retoriek dat Stalin gebruikte om Polen aan te vallen, gebruikte de Russische president Vladimir Poetin om Georgië in 2008, de Krim in 2014, Oost-Oekraïne in 2014, en in 2022 heel Oekraïne aan te vallen.

Stalin vond nazi-bezetting Europa prima, tot aanval op Sovjet-Unie

In die tijd vroeg Von Ribbentrop aan Stalin of hij in een oorlog tussen Duitsland en Groot-Brittannië aan de kant van de Britse regering zou staan. Stalin antwoordde: ‘De Sovjetregering heeft geen intentie om banden aan te gaan met Engeland, Amerika of Frankrijk. Neville Chamberlain (de toenmalige Britse premier, red.) is een kletskous.’

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog geen account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw