Premium Lock Wat zou Pim Fortuyn zeggen over het Nederland van nu?

05 april 2022Leestijd: 4 minuten
Pim Fortuyn. Foto: ANP

Er is in Nederland veel minder veranderd dan de LPF-kiezers twintig jaar geleden voor ogen stond. Maar: genoeg om Pim Fortuyn – als hij kon terugkeren in onze politieke arena – verbaasd om zich heen te laten kijken, schrijft Roelof Bouwman.

Roelof Bouwman (1965) is historicus en journalist. Hij schrijft wekelijks over politiek, geschiedenis en media.

Twintig jaar geleden beleefde Nederland de fortuynistische revolte. Dankzij de vijfdelige NPO-televisieserie Het jaar van Fortuyn worden we er momenteel wekelijks aan herinnerd.

Fortuyn deelde PvdA een enorme electorale dreun uit

De opstand begon, zoals bekend, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart 2002. Als lijsttrekker van Leefbaar Rotterdam deelde Fortuyn toen een enorme electorale dreun uit. Ten koste van vooral de PvdA – al sinds 1946 voortdurend de grootste partij in Rotterdam – won hij de stembusstrijd in zijn thuisstad met overmacht.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen, die stonden gepland voor 15 mei 2002, stevende Fortuyn af op een soortgelijke overwinning. Opiniepeilers voorspelden maar liefst 38 zetels voor de Lijst Pim Fortuyn (LPF). Linkse politici, journalisten en actievoerders ontketenden onderwijl een ongekend hevige hetze tegen Fortuyn, die werd neergezet als rechts-extremist, racist en fascist.

Fortuyn

Lees ook deze column van Gerry van der List: De blijvende magie van Pim Fortuyn

Op 6 mei 2002, negen dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen, werd Fortuyn vermoord: door de linkse dierenrechtenactivist Volkert van der Graaf. Jack Bogers, wethouder en locoburgemeester van GroenLinks in Wageningen, tipte onmiddellijk Van der Graafs werkgever, de Vereniging Milieu-Offensief (VMO). Nog diezelfde avond verdwenen tweehonderd bestanden van de computer van de moordenaar.

Politie, justitie en ook de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) zou het nooit lukken om goed zicht te krijgen op het netwerk waarvan Van der Graaf deel uitmaakte. Bogers kreeg van het gerechtshof in Arnhem slechts een boete van 500 euro: wegens ‘schending van het ambtsgeheim’.

Kort na moord op Fortuyn sprak De Hond van ‘veenbrand’ onder kiezers

Opiniepeiler Maurice de Hond benadrukte na de moord en de daarop volgende gebeurtenissen (de LPF werd kortstondig regeringspartij in het eerste kabinet-Balkenende, maar viel al snel ruziënd uiteen) dat we niet van doen hadden met een incident. Er zou onder de kiezers een ‘veenbrand’ woeden, die elk moment weer kon oplaaien.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw