De seizoenen keren terug in ons leven, voorspelt Constanteyn Roelofs. Rustig aan in de winter en geboosterd feesten in de zomer.
Vóór de uitvinding van het elektrische licht en de zegeningen van de petrochemische industrie zaten Finse boeren de hele winter binnen. Ingesneeuwd. Met het hele gezin – inclusief opa’s, oma’s, ongetrouwde ooms, de hele boel – zat men dan een paar maanden opgesloten in de boerderij. Aparte slaapkamers waren er niet: ze moesten het doen met bedstedes (en heel veel schattige bonte dekentjes). Maanden niets anders dan knäckebröd en ingemaakt voedsel. Als de lente kwam, dan was het vee soms zo verzwakt dat de boeren de koeien met kruiwagens de wei in moesten slepen.
Constanteyn Roelofs
Wekelijks verkent historicus Constanteyn Roelofs (1989) de tragikomische tegenstrijdigheden in economie en maatschappij.
En u dacht dat u het zwaar had met een lockdown die betekent dat u de boodschappen door de Picnic moet laten leveren. De mevrouw van het openluchtmuseum in Stundars waar ik dit allemaal te weten kwam, vertelde het allemaal heel enthousiast en vrolijk, maar ik ben toch wel erg blij dat ik centrale verwarming heb en mijn huis niet hoef te delen met de runderen en de rest van de familie.
Tweedeling in een actief en een passief deel van het jaar
De relatieve rust van de opgehokte winter had uiteraard zijn tegenhanger in de hyperactiviteit van de zomer: in de sneeuwvrije maanden werd er gefeest, gebouwd, gevrijd, getrouwd en voor twee geleefd. Deze situatie heeft trouwens zijn sporen nagelaten: om de tijd te verdrijven gingen ze maar lezen en handwerken en tot de dag van vandaag worden de Nordics geteisterd door allerlei vrolijk breiwerk en beklemmende romans.*
Een tijdje dachten we dat we deze tweedeling in een actief en een relatief passief deel van het jaar hadden overwonnen: door de klimaatverandering sneeuwt en vriest het hier nooit meer, en met kunstlicht, verwarmde autootjes en strooiwagens kom je een heel eind. Gooi er genoeg fossiele brandstoffen tegenaan en je kunt in de boreale streken ook in alle seizoenen een 24/7-leven opbouwen.
Lees ook: Wat meer seizoenen terug in ons leven
Nu lijkt daarin toch wat verandering te komen. De fossiele brandstoffen raken op of worden duurder en sommige experts houden er al rekening mee dat met terugkerende virusgolven de samenleving elke winter een paar weken op slot moet om het virus geen kans te geven. Geen echte lockdown zoals de arme Finse boeren van vroeger, maar toch: we krijgen wel wat meer seizoenen terug in ons leven. Rustig aan in de winter en geboosterd feesten in de zomer. Het is dus raadzaam om alvast een hobby als weven, houtsnijden of borduren op te pakken en de boekenkast in oktober aan te vullen om de winter door te komen.
* Ook heeft zo’n situatie waarin je elk jaar zeer goed de voorraden moet aanleggen en vooruit moet plannen goede gevolgen voor de economie (meesterbelegger Warren Buffett ontraadt altijd om te investeren in landen waar je geen jas nodig hebt in de winter – koude culturen zijn immers beter in vooruitzien dan mensen uit meer zonnige streken).