Biden schiet weinig op met benoeming in het Hooggerechtshof

29 januari 2022Leestijd: 3 minuten
Demonstranten bij het Hooggerechtshof. Foto: ANP

President Joe Biden gaat de eerste zwarte vrouw voordragen om rechter in het Hooggerechtshof te worden. Een bijzondere mijlpaal, maar de koers van het hof zal op korte termijn ongewijzigd blijven, schrijft Victor Pak.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Met het afzwaaien van de 83-jarige rechter Stephen Breyer kan Biden een belangrijke verkiezingsbelofte vervullen om een zwarte vrouw voor te dragen voor een plaats in het Hooggerechtshof. Die belofte leverde Biden zelfs het presidentschap op.

Bidens belofte was nodig om de voorverkiezingen te winnen

Dat zit zo: tijdens de Democratische voorverkiezingen leed Biden nederlagen in de staten Iowa, New Hampshire en Nevada. De ommekeer moest komen in South Carolina, een staat met een groot aantal zwarte inwoners. Biden wilde er een ruime overwinning behalen om te laten zien dat hij serieus moest worden genomen.

De steun van Congreslid Jim Clyburn, een prominente politicus in South Carolina, was cruciaal. Clyburn had één voorwaarde: Biden moest beloven dat hij, eenmaal president, bij een vacature in het Hooggerechtshof een zwarte vrouw zou voordragen.

Presidenten doen vaker beloften over voor te dragen rechters

Tijdens een verkiezingsdebat vlak voor de gang van de kiezer naar de stembus sprak Biden die campagnebelofte uit. De uitslag in South Carolina betekende een ommekeer in Bidens campagne, hij won bijna de helft van de stemmen en begon bij de volgende voorverkiezingen aan een zegereeks die leidde naar de nominatie van zijn partij voor de presidentsverkiezing.

De belofte van Biden is niet vreemd. Ronald Reagan beloofde in de jaren tachtig om als eerste president een vrouw voor te dragen om opperrechter te worden, Donald Trump sprak na de dood van rechter en feministisch icoon Ruth Bader Ginsburg uit dat haar opvolger ook weer een vrouw zou zijn, en zo geschiedde.

Onbekend is nog wie Biden voordraagt, maar problemen zijn niet te verwachten. Tijdens Bidens presidentschap stemt de Senaat trouw in met zijn voordrachten. In 2021 keurde de Senaat liefst veertig rechters goed voor federale rechtbanken. Dat aantal benoemingen van rechters die één niveau onder het Hooggerechtshof dienen, was het hoogste in één jaar sinds Reagans eerste termijn als president.

Koers van het Hooggerechtshof gaat niet veranderen

Die benoemingen zijn onbekend, maar niet onbemind. Biden kiest voor jonge, diverse rechters, in de wetenschap dat zij tot hun dood het ambt mogen beoefenen. Dankzij de benoemingen van Biden verschuiven de opvattingen van federale rechtbanken richting de wensen van Democraten. De macht van de federale overheid krijgt zo bijvoorbeeld meer ruimte ten koste van die van de staten.

Het Hooggerechtshof zelf beweegt de andere kant op. Dankzij de drie rechters die Trump als president benoemde, zijn er zes conservatieve rechters tegenover drie rechters met een progressiever gedachtegoed. Dat is bijvoorbeeld te merken bij beslissingen over het abortusrecht. De aanstaande benoeming van Biden gaat daaraan niet direct wat veranderen. De progressief Breyer wordt immers vervangen door een andere progressieve rechter.

Progressieve Amerikanen kunnen zich slechts aan één feitje vastklampen: de twee oudste rechters in het hof zijn van conservatieve aard. Al kunnen de 73-jarige Clarence Thomas en 71-jarige Samuel Alito natuurlijk nog wel de nodige jaren mee.