Wie de hongerende Afghanen helpt, helpt ook de Taliban

14 oktober 2021Leestijd: 3 minuten
Pakistan: Muslim devotees and Malang take a part on the 2nd day of annual ''URS'' religious festival

In Afghanistan neemt het voedseltekort toe. Maar als het buitenland (lees: de voormalige vijanden uit het Westen) de zorg voor de bevolking op zich neemt, heeft het moslim-extremistische regime de handen vrij, schrijft Robbert de Witt.

Het zijn niet zomaar overgangsperikelen waarvan de Afghanen last hebben, de gebruikelijke strubbelingen wanneer de ene regering plaatsmaakt voor de volgende. De Afghaanse economie was al een van de zwakste ter wereld toen de Taliban het land overnamen in augustus. Door extreme droogte waren veel oogsten bovendien mislukt, met voedseltekorten tot gevolg. Het importeren van voedsel is duur.

Toen duidelijk werd dat de Taliban weer de baas zouden worden, werden de problemen groter: meteen na de machtsovername gingen de banken dicht. Die zijn inmiddels weer open, maar er is nog steeds een groot tekort aan contant geld. Dat heeft ook te maken met het vertrek van de Amerikanen en hun bondgenoten, die veel geld meebrachten. Sinds de Taliban de baas zijn, hebben de Verenigde Staten zeker 9 miljard dollar van de Afghaanse overheid ‘bevroren’. Om te voorkomen dat de Taliban er bijvoorbeeld wapens van kopen staat het vast op buitenlandse bankrekeningen.

Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij EW. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.

Werkende Afghaanse
vrouwen blijven thuis

Sommige problemen zijn een direct gevolg van de extremistische overtuigingen van het nieuwe regime. In veel huishoudens waren vrouwen kostwinner of namen ze een belangrijk deel van het huishoudinkomen voor hun rekening. Veel vrouwen blijven nu thuis. Soms omdat ze niet meer mogen werken, maar ook omdat ze voor hun veiligheid vrezen als ze naar hun werk gaan. Alles bij elkaar opgeteld, concluderen humanitaire organisaties, dreigt er een groot probleem voor de Afghanen. Voedseltekort, en dat met een naderende strenge winter.

Waarom moet het Westen weer helpen?

Volgens schattingen hebben 14 miljoen Afghanen de komende maanden te weinig te eten. Dat zijn cijfers om stil van te worden – hoewel sceptici, deels terecht, zullen opmerken dat hulporganisaties altijd sneller alarm slaan dan dat ze de situatie relativeren, al was het maar om hun collectebussen goed gevuld te houden.

Er is kortom alle reden om de Afghanen te hulp te schieten. Nu zal de cynische lezer denken: waarom moeten wij, westerlingen, dat dan weer doen? Er zijn immers genoeg welvarende landen dichter in de buurt die het land kunnen helpen. Maar het waren wel de westerse landen die zich de afgelopen decennia hebben bemoeid met Afghanistan, en die westerse landen hebben deze zomer het land na twintig jaar plots verlaten. De rijke Golfstaten hebben zich nooit bekommerd om de Afghanen.

Een nogal problematische conclusie

Deze week was er een G20-top, een bijeenkomst van de twintig rijkste en invloedrijkste geïndustrialiseerde lanen. Er werd uitgebreid gesproken over de situatie in Afghanistan. De nogal problematische conclusie: ja, we zullen de Afghanen helpen, met honderden miljoenen euro’s. En noodzakelijkerwijs zullen de Taliban worden betrokken bij de verdeling van dat geld om de ernstigste noden van het Afghaanse volk te verlichten. Maar dat betekent niet dat we daarmee de Taliban erkennen als de rechtmatige regering van het land.

Volgens de Italiaanse regeringsleider Mario Draghi was het doel van de top in Rome ‘het Afghaanse volk humanitair te helpen en tegelijk het belang van de bescherming van mensenrechten en vrijheden te onderstrepen’. Nou, ga er maar aan staan. Afghanistan laat nu juist zien dat het soms onmogelijk is om allebei te doen.

Ook de Taliban hebben geldtekort

Elke euro of dollar om de Afghaanse bevolking te helpen, hoeft niet te worden uitgegeven door de Taliban. Dat regime heeft evenzeer een groot tekort aan geld. Handig dus als het buitenland (lees: de voormalige vijanden uit het Westen) de taak op zich nemen om te zorgen voor de bevolking. Daarmee helpt voedselhulp ook het moslim-extremistische regime.

Het volledig isoleren van Afghanistan daarentegen zal het regime ongetwijfeld verzwakken, wellicht tot het punt dat de Taliban niet in staat blijken om voor de Afghanen ‘te zorgen’ en worden verjaagd. Maar dat kan lang duren, en intussen zullen de gewone Afghanen lijden.

Twee maanden na de val van Kabul zijn er nog steeds alleen maar slechte opties.