Je zou bijna medelijden krijgen met Armin Laschet, die maar blijft verliezen

07 oktober 2021Leestijd: 3 minuten
Armin Laschet. Marcel Kusch/dpa Photo via Newscom

Armin Laschet, leider van de CDU/CSU, moet hengelen naar de gunst van de twee kleinere partijen de Groenen en de liberale FDP. Maar intussen laat iedereen hem in de steek, schrijft Robbert de Witt.

Net als je denkt dat het niet erger kan worden voor Armin Laschet, wordt het dat toch. Allereerst bleek de weinig succesvolle lijsttrekker van de christen-democraten in Duitsland de afgelopen maanden niet in staat te zijn om de negatieve trend in de peilingen om te buigen. Kiezers vonden hem, zo bleek steeds opnieuw, ongeschikt als opvolger van partijgenoot Angela Merkel.

Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij EW. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.

Maar Laschet en de resterende optimisten rondom hem, wezen op peilingen waaruit bleek dat de CDU/CSU nog populairder was dan rivaal SPD. Op de verkiezingsdag bleek de ‘kanselierskwestie’ doorslaggevend. SPD-lijsttrekker Olaf Scholz had dit blijkbaar voorzien en positioneerde zich voortdurend als de meest getrouwe Merkel-imitator. Dat bleek toen hij zich, kort voor de verkiezingen, door de Süddeutsche Zeitung liet fotograferen terwijl hij met zijn handen het beroemde Merkel-teken vormde: de vingertoppen van beide handen tegen elkaar aan, een bedachtzame ruit vormend.

In de peilingen zakt Laschets partij nóg dieper weg

Scholz’ SPD won, nipt, van Laschets CDU/CSU. Inmiddels stuurt Duitsland aan op een regeringscoalitie van drie partijen, een unicum in het land. Want ook in Duitsland slaat de versnippering toe nu de oude machtspartij CDU/CSU niet meer vanzelfsprekend 30-40 procent van de stemmen haalt. De SPD, euforisch over het geweldige verkiezingsresultaat, won met amper 25 procent, in 2017 was dat ruim 20 procent. Dat was toen het slechtste resultaat ooit.

Welnu, Laschet doet daar niet voor onder: in de peilingen zakt zijn partij nog dieper weg naar slechts 20 procent van de stemmen. Gevraagd naar wie zij het liefst als bondskanselier zien, zijn de Duitsers vernietigend (vanuit Laschets oogpunt): slechts 9 procent ziet hem als de opvolger van Merkel. Scholz kan rekenen op 54 procent van de kiezers.

Een wonderlijke situatie in Berlijn

Laschet neemt sinds de vernederende verkiezingen van eind september elke gelegenheid te baat om zichzelf en zijn partij te presenteren als de meest logische en meest aantrekkelijke regeringspartner. Een wonderlijke situatie in Berlijn: Laschet moet, net als Scholz, hengelen naar de gunst van de twee kleinere partijen de Groenen en de liberale FDP. Die zijn immers noodzakelijk voor een coalitie van drie.

Want CDU/CSU en SPD willen niet opnieuw samen, en de post-communistische Die Linke ligt niet lekker – laat staan de rechts-nationalistische AfD. Laschet beloofde de Groenen en de FDP al dat zij veel van hun wensen in vervulling zullen zien gaan. Tenminste, als zij voor hem kiezen.

Laschet wordt nu ook door
zijn eigen partijgenoten
in de steek gelaten

Maar daar ziet het niet naar uit. De Groenen en de FDP (een klein beetje schoorvoetend) hebben gezegd dat ze eerst met de SPD willen onderhandelen over een nieuwe regering. Dat kan natuurlijk helemaal misgaan – zoals ook gebeurde in 2017, toen de FDP wegliep bij de gesprekken met CDU/CSU en de Groenen. Maar duidelijk is dat de christen-democraten bepaald niet de teugels in handen hebben.

Toch liet Laschet deze week opnieuw weten dat hij Gesprächsbereit is: klaar om de onderhandelingen aan te gaan met FDP en de Groenen. Los van het feit dat die dus liever met Scholz willen koffiedrinken, wordt Laschet nu ook door zijn eigen partijgenoten in de steek gelaten. Markus Söder, de bij de achterban veel populairdere christen-democraat, zei dat hij er niets voor voelt dat de christen-democraten buiten voor de deur moeten wachten tot ze wordt gevraagd of ze willen meedoen. Het gaat ook om ‘zelfrespect en waardigheid’, aldus Söder.

Söder ziet voor zichzelf nog steeds kansen

Söder is niet zomaar iemand: hij verloor nipt de interne strijd om het lijsttrekkerschap van Laschet. De leden wilden liever deze Beierse politicus, maar partij-mastodonten als Wolfgang Schäuble dachten dat de partij meer kans had met de minder lastige Laschet. Een flinke misrekening. Söder ziet voor zichzelf nog steeds kansen, zoveel is duidelijk.

De verder sympathieke Laschet heeft er maar mee om te gaan. Pijnlijk allemaal.