Niet-geleerde lessen uit de coronacrisis

Drie weken geleden gooiden Mark Rutte en Hugo de Jonge in één klap de samenleving open. Nu gaat het slot er heel voorzichtig op na ongekend hoge besmettingscijfers. De schuld van dat het nu fout loopt, ligt niet alleen bij het duo Rutte & De Jonge, maar ook bij een samenleving die ten prooi valt aan haar eigen ondeugden, schrijft Philip van Tijn.

Afgelopen woensdag, 7 juli, verscheen het boek Lessen uit de coronacrisis: het jaar 2020. Daarin wordt in 310 pagina’s, verdeeld over 21 hoofdstukken (‘opstellen’) een belichting gegeven over nagenoeg alle aspecten van de crisis die ons begin 2020 trof en die ons nog elke dag bezighoudt.

Wetenschappelijke onderzoekers, bestuurders, vooraanstaanden uit allerlei organisaties dragen allemaal hun steentje bij, vanuit de gedachte dat het nuttig is te weten wat goed en wat fout is gegaan en waarom. Dit behoort tot de modieuze aanwinsten in het bedrijfsleven uit de jaren tachtig/negentig en heet lessons learned. De gedachte erachter is: destijds zijn we bijna failliet gegaan, dat zal ons niet weer overkomen, in elk geval niet op dezelfde wijze!

De overheid volgt de nieuwlichterij van het bedrijfsleven altijd op enige afstand. En zo verscheen op 1 september 2020, bijna een jaar geleden, een brief van de ministers De Jonge en Ferdinand Grapperhaus, de virus-bestrijders, aan de Tweede Kamer. Daarin wordt uit de doeken gedaan wat er allemaal gedaan en nagelaten is bij de bestrijding van COVID-19 in het voorjaar en de zomer van 2020. Dit alles onder de titel (u raadt het al) Lessons learned Covid-19.

In drie weken veranderde de werkelijkheid – of de gedachte daarover?

Op 18 juni 2021 hield het koningskoppel Rutte-De Jonge een persconferentie, waarin de rode draad was dat alles werd opengegooid. Niet geleidelijk, niet stukje bij beetje, maar eigenlijk in één klap. Héél bijzondere omstandigheden voorbehouden was dit dan ook de laatste COVID-persconferentie tot het najaar. Maar drie weken later, op 9 juli, was er toch weer een persconferentie.

Daarin vertelde hetzelfde koningskoppel dat een groot deel van die juist heropende bruiloften en partijen helaas weer op slot ging. Jammer maar helaas, we hadden het ook liever anders gezien. En nee, wat we drie weken geleden hebben gedaan, was goed, althans goed met de kennis van toen. Maar ja, er zijn dingen gebeurd waarvan we de draagwijdte toen niet konden voorzien. Maar het kan nog steeds een prachtige zomer worden!