Mariëtte Hamer moet inpakken en wegwezen

Kabinetsinformateur en PvdA-coryfee Mariëtte Hamer negeert de verkiezingsuitslag en koerst aan op een links kabinet. Ze ondermijnt zo de parlementaire democratie, schrijft Roelof Bouwman.

Op 17 maart, alweer elf weken geleden, waren er Tweede Kamerverkiezingen. Het kan geen kwaad nog eens te memoreren hoe bijzonder de uitslag was.

Om te beginnen behielden de vier coalitiepartijen van het demissionaire kabinet hun parlementaire meerderheid: VVD, D66, CDA en ChristenUnie kwamen samen uit op 78 zetels, een winst van twee zetels.

Dat gebeurt in Nederland zelden. De laatste keer dat een regeringscoalitie bij Tweede Kamerverkiezingen de meerderheid wist vast te houden, was in 1998, ten tijde van het eerste kabinet-Kok.

Slechtste uitslag sinds 1918 voor links

Frappant was ook dat de linkse oppositiepartijen PvdA, SP en GroenLinks samen 11 zetels verloren en er nog maar 26 overhielden. Nog nooit sinds de invoering van het algemeen (mannen)kiesrecht in 1918 scoorden de ‘linkse drie’ en hun voorlopers bij Tweede Kamerverkiezingen zó slecht.

Ter illustratie: nog in 2006 haalden PvdA, SP en GroenLinks samen 65 zetels. De afgelopen vijftien jaar haakte dus 60 procent van de linkse kiezers af. Ook in Europees verband is dat een ongekend snelle en heftige teloorgang.

Het spiegelbeeld van deze ontwikkeling was op 17 maart zichtbaar aan de andere kant van het politieke speelveld. PVV, Forum voor Democratie, JA21, SGP en BoerBurgerBeweging haalden samen 32 zetels (plus 7). Nog nooit scoorden partijen rechts van CDA en VVD zo goed. Zelfs niet bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2002, tijdens de hoogtijdagen van de Lijst Pim Fortuyn.

PvdA’ers oververtegenwoordigd

Na de opmerkelijke verkiezingsuitslag begon een minstens zo opmerkelijk formatieproces. Eerst was er de potsierlijke vertoning met twee keer twee ‘verkenners’. Daarna werd twee keer een informateur aangesteld, eerst Herman Tjeenk Willink, daarna Mariëtte Hamer.