Geachte Sophie Hermans: u beschaamde tegenmacht in toeslagenaffaire

Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd advies aan iemand in het nieuws. Deze week aan de nieuwe VVD-voorvrouw Sophie Hermans: uw gestuntel achter het spreekgestoelte in de Tweede Kamer deze week verhult de waarheid. En die mag gehoord.

Wie na afgelopen week nog zin heeft in een fijn Kamerdebat, mag het zeggen. Politici buitelden over elkaar heen om de puinhoop van het toeslagendebat te duiden, eigen schuld weg te poetsen, het vertrouwen te hervinden dat ze zelf bij eerdere gelegenheid – aangaande diezelfde kwestie – weg hadden geslagen. Afgelopen donderdag leidde dat tot een debat van liefst vijftien uur met een matig tevreden stemmende afloop. Duizenden gedupeerden kregen op dezelfde dag te horen dat de Belastingdienst tóch niet in staat is om eerder door staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) toegezegde schadevergoedingen tijdig uit te keren.

Hoofdrolspeler in een absurdistisch toneelstukje

U had de kans om de ineens weer populaire rol van Kamerleden als ‘tegenmacht’, als controleur en criticaster van kabinetsbeleid, waar te maken en de smet die premier Rutte c.s. op de affaire heeft geworpen, van uw partij af te werpen.

Wat deed u? U ontpopte zich tijdens uw spreektijd als hoofdrolspeler in een absurdistisch toneelstukje. Welnee, het kabinet had, zoals uit de vrijgegeven notulen van de ministerraad bleek, helemaal geen politieke bedoelingen gehad met het eerder voor de Kamer achterhouden van informatie over het toeslagenschandaal. In Vak K, waar het kabinet plaatsneemt in de Kamer, moet zijn gegniffeld: de grootste regeringspartij weet tenminste nog wat kadaverdiscipline is, alle mooie woorden over macht en tegenmacht ten spijt.

DENK-coryfee Azarkan interpelleerde droogjes: de commissie die de affaire begin dit jaar onderzocht, zei juist van wél. ‘Dan omarmt u niet het rapport. Want de conclusie in het rapport is namelijk glashelder. Politieke redenen.’ Wat volgde: een ontluisterend stukje hakkelen. ‘Als ik dat nu koppel aan deze vraag zeg ik “nee”, en dan moet ik nu ook zeggen dat ik dat stukje van het rapport op een andere manier weeg.’

Tip een: check voordat u ‘on the record’ gaat eventjes wat de feiten zijn. Tip twee: wees moedig en durf uw eigen voorman aan te vallen als die feiten daarom vragen – het land verwacht dat.

Van Wijngaarden moest recht breien wat u krom had gemaakt

Het werd erger. In de commissie waarnaar Azarkan verwees, zat uw partijgenoot Jeroen van Wijngaarden. Reporters van Nieuwsuur vroegen – want zo gaat dat in Den Haag, dat weet u – meteen wat hij daar nou van vond: dat de voorvrouw van zijn partij het diametraal tegenovergestelde beweerde van zijn bevindingen.

Lees verder onder de tweet

Arme Van Wijngaarden. Hij moest recht breien wat u krom had gemaakt. ‘Dat heeft de commissie inderdaad gevonden. (…) Dat werk is gedaan en de woordvoering daarvan loopt nu verder via onze voorlichter, eh, voorzitter.’ (…) Maar, vraagt de verslaggever, u kunt niet uw eigen fractie overtuigen van de conclusies van uw rapport. ‘Je moet die rollen (van commissie- en Kamerlid- red.) goed zuiver houden. Niet om flauw te doen.’

Tip drie: weeg in uw steun voor het kabinet de gevolgen af voor de reputatie van anderen – partijgenoten, bijvoorbeeld.

Uw optreden deze week was raadselachtig, en dat is dan de milde omschrijving. Durf, als parlementaire voorvrouw van de grootste partij van het land, op eigen kracht te stralen.