De dunne grens tussen de democratische rechtsstaat en pietluttigheid

De Algemene Rekenkamer ziet toe op de rechtmatigheid van uitgaven van de Rijksoverheid. Op ‘gehaktdag’ werden de bevindingen van de Rekenkamer gedeeld met de Kamer. Wat bleek: er zijn in 2020 miljarden ‘onrechtmatig’ uitgegeven, schrijft Philip van Tijn.

Volgens de geldende normen mag maximaal 1 procent van de Rijksuitgaven als ‘onrechtmatig’ worden beoordeeld. In 2020 is die norm met 2,5 procent ver overschreden, terwijl bovendien van 1,5 procent de rechtmatigheid twijfelachtig is. Volgens het dagblad dat alleen zelf nog lijkt te vinden dat het ‘de kwaliteitskrant’ is, NRC dus, betekent dit dat in 2020 ‘het kabinet mogelijk 13,4 miljard over de balk heeft gegooid’.

Ook voor een krant die zichzelf geen kwaliteitskrant acht, is dit wel een heel ruwe conclusie, die bovendien tot de onjuiste gedachte leidt dat Nederland door en door verrot of corrupt is. Rechtmatigheid betekent dat een uitgave volgens alle regelen der kunst en volslagen binnen het democratische kader is gedaan. En dat is niet het geval als een minister van Financiën in het geheim onderhandelt, vervolgens bekendmaakt dat de Staat zijn aandeel in het kapitaal van Air France-KLM drastisch verhoogt, waarna het Parlement niks meer kan doen. En ook niet als het kabinet bekendmaakt dat ieder slachtoffer (en ook ieder ‘slachtoffer’) van de Toeslagenaffaire ten minste € 30.000 ontvangt, waarmee natuurlijk de beslissing is genomen voordat het Parlement zich hierover heeft kunnen beraden. Het eerste speelde in 2019, het tweede in 2020; het eerste besluit kost € 744 miljoen (maar dat is niet op de bankrekening van Wopke terechtgekomen, zoals dat in nogal wat landen gebeurt), het tweede kan tot ver boven het miljard oplopen.