Wie kan de twee Republikeinse bloedgroepen verenigen?

30 januari 2021Leestijd: 4 minuten
Gerald Ford, links, en Mike Pence, rechts. Foto: ANP

De Republikeinse Partij worstelt met de nalatenschap van voormalig president Donald Trump. Na de gewelddadige aanval op het Amerikaanse Congres durft de partij zich nog niet te vervreemden van zijn voormalige aanvoerder, uit vrees voor diens wraak, schrijft Victor Pak.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Een opvallende foto verscheen donderdag 28 januari online. De fractieleider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, tweette een foto waarop hij naast Donald Trump staat in een gouden zaal in het landgoed Mar-a-Lago. Daar woont de voormalige president nu. McCarthy sprak met Trump over hoe die in 2022 de Republikeinen kan helpen een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat te veroveren.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Republikeinse politici blijven Trump trouw

Op bedevaart naar Mar-a-Lago: voor veel Republikeinse politici kan het nog een veelgemaakte reis worden. Afstand nemen van de oud-president durven zij nog niet. Door McCarthy’s foto lijkt Trump nog altijd kingmaker van de partij.

Zelfs Senatoren, die politiek vaak onafhankelijker opereren dan leden van het Huis van Afgevaardigden, durven Trump niet te tarten. Bij een recente stemming in de Senaat is de vraag gesteld of de tweede afzettingsprocedure tegen Trump wel grondwettelijk is. Slechts vijf Republikeinen beaamden dat, net als alle vijftig Democraten in het Huis. Die uitslag zal vermoedelijk niet heel anders zijn als de aanklacht tegen Trump vanaf 8 februari voorkomt in de Senaat.

Trump heeft de ruggengraat van de Republikeinen ernstig verzwakt. Tijdens zijn presidentschap durfden maar enkele Republikeinen zich tegen hem uit te spreken terwijl Trump de stokpaardjes van de partij een kopje kleiner maakte: het begrotingstekort liep gigantisch op, bondgenoten werden in de steek gelaten en Rusland was geen vijand meer, maar een vriend.

Zelfs Trumps grote rol bij de aanval op 6 januari door Trump-aanhangers op het Congres wordt liever genegeerd. Ook al raakten ruim honderd politieagenten, een belangrijke doelgroep voor de partij, gewond. De strijdlustige Trump-aanhangers hadden zelfs bijna vicepresident Mike Pence te grazen genomen, maar die wist op het nippertje te ontsnappen.

De kiezer is verdeeld over Trump

Republikeinen als Senator Marco Rubio uit Florida vinden dat de afzettingsprocedure verdeeldheid zaait in het land. Maar Democraten vragen zich terecht af wat je aan eenheid hebt, als een zeer invloedrijk persoon niet aansprakelijkheid wordt gesteld voor vergaande daden. Kan een zittende president straffeloos oproepen tot een bestorming van het parlement, zonder daarvoor verantwoording af te leggen?

Dat politici, zoals Rubio, liever de weg van de minste weerstand kiezen, is logisch. Maar ook laf. Rubio heeft zich keer op keer laten vernederen door Trump sinds die in de politieke arena stapte. Zelfs nu Trump buitenspel staat, durft Rubio zijn rug niet te rechten.

Bovendien is het maar de vraag of Rubio en kornuiten de sfeer onder hun kiezers goed aanvoelen. Sinds de aanval op het Congres is Trumps populariteit gedaald. Uit peilingen blijkt dat Republikeinse kiezers extreem verdeeld zijn. Grofweg de helft van hen wil afstand nemen van de persoon Donald Trump, de andere helft wil juist dat hij betrokken blijft bij de partij.

Toonbeeld van de onderlinge verdeeldheid is het gevecht tegen het Republikeinse Congreslid Liz Cheney, dochter van voormalig vicepresident Dick Cheney. Zij stemde in het Huis van Afgevaardigden voor de impeachment van Trump en heeft zich duidelijk uitgesproken tegen de ex-president.

Tot woede van haar Republikeinse collega Matt Gaetz. Hij toog zelfs naar Wyoming, de staat die Cheney vertegenwoordigt, om een campagne tegen haar te voeren.

De les van Gerald Ford

Zal iemand de twee bloedgroepen in de Republikeinse Partij weten te verenigen? Om de Democraten in 2024 de winst in de verkiezing om het presidentschap te ontnemen, zal dat wel moeten. Trumps trouwe adjudant Mike Pence lijkt daarvoor bij uitstek de kandidaat. Hij knapte loyaal het vuile werk op dat Trump hem toebedeelde, zonder ooit te klagen, maar trok wel een grens toen Trump hem vroeg de democratie buitenspel te zetten.

Pence staat te boek als berekenend. Hij zal geduldig wachten tot de gemoederen in de partij tot bedaren zijn gekomen en duidelijk is hoe groot Trumps greep op de partij nog is. Hij kan zich ontpoppen als een Gerald Ford, de vicepresident onder Richard Nixon die de partij bij elkaar hield nadat Nixon was afgetreden wegens het Watergate-schandaal. Het scheelde weinig of Ford had vervolgens de presidentsverkiezingen gewonnen van zijn opponent Jimmy Carter. Veel Republikeinen weten dat Fords gratieverlening aan Nixon hem uiteindelijk de das om hebben gedaan. Pence zal daaruit zijn les trekken.