Je kunt geen krant openslaan of er staat wel een artikel in over het ‘glazen plafond’, schrijft Philip van Tijn. Maar er wordt nauwelijks geschreven over de kandidatenlijst van de VVD, waarop de nummers twee tot en met vijf vrouwen zijn, of dat Dineke de Groot is beëdigd als eerste vrouwelijke president van de Hoge Raad.
Nog net in 2020 kreeg Sharon Dijksma de burgemeestersketen van Utrecht omgehangen. Daarmee zijn twee van de vier grote steden ‘in handen’ van vrouwen, waaronder de hoofdstad. In Rotterdam gaat Ahmed Aboutaleb binnenkort zijn derde termijn in, onmiskenbaar een man, maar wel pas sinds zijn vijftiende inwoner van Nederland, het andere criterium waarover heel wat mensen zich druk maken. Zo blijft alleen de burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, over als oude (hij is al 58!) witte man. Maar goddank, zijn vriendin is Antilliaans. Ik haal nu twee hete hangijzers van deze dagen door elkaar, met de belofte dat ik het andere hangijzer binnenkort zal belichten.
Philip van Tijn
Philip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.
Is het relevant of een burgemeester man of vrouw is? Nee, natuurlijk niet, relevant is alleen of een burgemeester zijn/haar taak goed verricht, net als een arts of een pianist, een ondernemer, een CEO van een groot bedrijf of een leraar. Ooit was het relevant, zoals in 1946 toen Truus Smulders-Beliën de eerste vrouwelijke burgemeester werd (van Oost-, West- en Middelbeers) of in 1956, toen Marga Klompé de eerste vrouwelijke minister werd (en zij zou de eerste vrouwelijke premier zijn geworden als dat toen niet een brug te ver was geweest).
Mr. Dineke de Groot, president van de Hoge Raad
Maar ik ben oud genoeg om te weten dat iets niet relevant is omdat dit zo is, maar omdat mensen over dat thema plegen te zeuren. Je kunt nog steeds geen krant openslaan of er staat wel een artikel, opiniestuk of interview in over het ‘glazen plafond’. Er wordt nauwelijks geschreven over de kandidatenlijst van de VVD, waarop de nummers twee tot en met vijf vrouwen zijn (nummer één is buiten mededinging), maar wel over partijen die met hun lijst niet aan de ‘norm’ van 50/50 voldoen.
Er wordt nauwelijks geschreven over Dineke de Groot, in november beëdigd als eerste vrouwelijke president van de Hoge Raad na 32 mannelijke voorgangers sinds 1838. Wel over een raad van bestuur waar drie van de zeven leden vrouw zijn (en dat is dus maar 42 procent; 50 procent is in dit geval moeilijk – dat kan de vrouwelijke hoogleraar in de wetenschapscommunicatie, Ionica Smeets, heel goed en ook nog geestig uitleggen), niet over het hoge tempo waarin dat aantal van nul naar drie is gegaan.
In 1977 was Ria Beckers de eerste vrouwelijke lijsttrekker (van de PPR), bij de verkiezingen van maart 2021 zou ik het aantal niet eens weten; alleen van D66 weet ik dat het Sigrid Kaag is, maar zij is, zoals bekend, onze nieuwe minister-president, die ooit eigenhandig alle chemische wapens uit Syrië heeft weggehaald.
Meer dan 100 miljoen euro voor een vrouwelijke CEO
Maar het geldt alom. Internationaal staan in de teamsporten onze vrouwen aan de top (voetbal, hockey, handbal, volleybal), de mannen blijven daarbij achter. En in de individuele sporten is het niet anders: atletiek, zwemmen, schaatsen, wielrennen.
Dat de mannelijke topvoetballers niet alleen veel meer verdienen dan hun vrouwelijke – betere – collega’s, maar ook veel te veel, is een ander verhaal.
Lees deze bijdrage van Carla Joosten uit het kerstnummer terug: 2020: het jaar van de vrouw
Het mannenbolwerk bedrijfsleven. Er is veel te doen geweest over toenmalig CEO van ING, Ralph Hamers, en zijn salaris van 2,3 miljoen euro. Maar dat steekt schamel af bij het bedrag van circa 10 miljoen euro dat zijn AEX-collega Nancy McKinstry bij Wolters Kluwer jaarlijks beurt. En omdat zij ook de langstzittende CEO bij een AEX-fonds is (sinds 2003) staat de teller ver boven de 100 miljoen euro. En de andere vrouwelijks AEX-CEO, Herna Verhagen van PostNL, is stellig de meest geïnterviewde en meest bewierookte, en vermoedelijk ook in het bezit van de meeste nevenfuncties.
De internationale top: Angela Merkel, Christine Lagarde, Kamala Harris
Vrouwen en mannen zijn nog steeds maatschappelijk niet gelijk, behalve misschien in de culturele sector. Maar het automatisme waarmee met grote regelmaat Neelie Kroes weer op de televisie is om uit te leggen hoe schandalig het allemaal is, mogen we toch langzamerhand wel achter ons laten. Het is niet uitgesloten dat ooit iemand zal promoveren op het thema Neelie Kroes en dan wetenschappelijk zal bewijzen dat zij al die functies eerder heeft bemachtigd omdat dan hoewel zij vrouw is. En wat zo grappig is: er is niemand in ons land die in de politiek zo veel schandalen heeft overleefd: de TCR-affaire, de fregatten-affaire, de duwbakkenaffaire en Granaria, een onvermelde functie toen ze EU-commissaris was – om er enkele te noemen. Misschien dat diezelfde promovendus – man of vrouw – dan ook zal aantonen dat Neelie Kroes die schandalen heeft overleefd omdat en niet hoewel ze vrouw is.
Lees meer over de Amerikaanse vice-president: Wie is Kamala Harris, de rijzende ster achter Joe Biden?
Dit alles betreft Nederland. Maar internationaal mogen de vrouwen nog tevredener zijn – en ook de mannen die het gelijkheidsideaal huldigen. De machtigste mens (m/v) van Europa? Angela Merkel. De op één na machtigste Amerikaan en wellicht ooit de machtigste? Kamala Harris. De president van de Europese Centrale Bank, eerder acht jaar president van het Internationaal Monetair Fonds? Christine Lagarde, die ook een interessant schandaal achter de rug heeft.
Maar eerlijk is eerlijk, in eigen land is ook een belangrijke functie verloren gegaan, toen in 2013 Beatrix werd opgevolgd door Willem-Alexander. Maar hier geldt niet alleen dat de Koning onschendbaar is en de regering verantwoordelijk, maar ook dat de Koningin de beslissingen neemt.