Afscheid van de zwaan, Tom Dumoulin

25 januari 2021Leestijd: 3 minuten
Tom Dumoulin tijdens de laatste tijdrit in de Tour de France van 2020. Foto: ANP

Nederland is zijn beste coureur kwijt, schrijft Hugo Camps. Tom Dumoulin is leeggeroofd door de koers.

Ruim tien jaar geleden hoopte hij nog ingeloot te worden voor geneeskunde. Dokter Tom Dumoulin. Het lot kwam hem niet tegemoet, dan maar wielrenner. Met succes: winnaar van de Giro, tweede in de Tour, wereldkampioen tijdrijden… En altijd met de klasse van de stilist, tableau vivant op de fiets.

Hugo Camps schrijft wekelijks een sportcolumn voor weekblad EW. Camps (Molenstede, 1943) schrijft voor EW sinds 1986 en maakte in die hoedanigheid vele markante interviews met topsporters.

Vorig weekeinde kondigde de meest complete renner van het Nederlandse cyclisme aan dat hij zich terugtrekt uit het peloton. Hij wil een antwoord zoeken op de vraag: wil ik nog wielrenner zijn? Insiders vrezen het definitieve einde van zijn wielerloopbaan. De Maastrichtse glamourboy worstelt met de zin van het bestaan. Tja, dan moet je niet in Parijs-Roubaix zijn, niet in de Hel van het Noorden.

Het besluit komt op een onvoorzien moment: op de dag dat Jumbo-Visma de plannen presenteerde voor het komende seizoen. Dumoulin werd aangemerkt als co-kopman in de Tour, naast Primoz Roglic. Hij mocht zelf de grenzen van zijn vrijheid bepalen. Dat is weinig renners gegeven.

Dumoulin was de afgelopen jaren te veel wielrenner en te weinig mens

Tom Dumoulin is altijd een atypische coureur geweest. Geen stoemper, een zwaan op de fiets. Een beau die weleens een boek leest en met wie je over politiek kunt praten. Van huis uit geïnterpelleerd door kunst. Niet de slokop van gebakken aardappelen, maar een fijnproever die ook wel een oestertje lust. Hij was de afgelopen jaren te veel wielrenner en te weinig mens. Dat heeft nu tot een kortsluiting in zijn gemoed geleid. Dumoulin begint aan de steile klim naar de zin van het bestaan.

Nog steeds wordt de druk onderschat die topsporters soms doodknijpen in een wurggreep. Tom is bovendien een existentialist die niet oud wil worden op de routine van uitdovende organen. Hij wil van de volheid van het leven proeven en niet gemanipuleerd worden door supermarktboeren of reisagenten. Zijn hoofd is geen bloempot voor volk en vaderland. Dan ben je in de monotone wielerwereld van spiermassa bijna een curiosum.

De laatste jaren werd hij geteisterd door kwaaltjes en blessures. Kampioenen hebben het moeilijk met de onvolmaaktheid van hun lichaam. Ze worden er depressief van. Het leven  van een topsporter is eenzaam, ook al voltrekt het zich tussen hagen van adoratie en hysterie. Maar de massa doorbreekt nooit de afzondering. Een man van dertig stelt zich ook al eens de vraag hoeveel roomse blijheid er nog overblijft na beestachtige trainingsschema’s en de onophoudelijke strijd met voeding en gewicht. Ook voor wielrenners is het leven te kort.

De publicitaire poespas was een beproeving

De druk van de media was voor Dumoulin te veel. Hij had geen zin in tv-panels en urenlange interviews. Hij wilde alleen fietsen. Maar dat volstaat niet meer voor sponsors die een vedette nodig hebben. Voor Jumbo-Visma was Tom Dumoulin het uithangbord van het team. Bij Sunweb was dat niet anders. Aan zachtmoedige vriendelijkheid geen gebrek, maar de publicitaire poespas was een beproeving. De Maastrichtenaar is een tobber die er een monologue intérieur op nahoudt. Zijn humor gaat voorbij aan bordelen en varkensstallen, en ook aan de casuïstiek van het bloed. Dumoulin is altijd een halve student gebleven. Het  gaf hem een bepaald soort eenzaamheid in de ploeg en in het peloton.

Voor kopmannen is wielrennen het enige. Er is weinig ruimte voor familiale uitstapjes en na de training is de bank het epicentrum. Het verbaast me dat je nooit leest dat vrouwen van renners in een depressie zijn gesukkeld. Zij betalen als geen ander de prijs voor een totalitaire topsport.

Tom Dumoulin verkaste vorig jaar van Sunweb naar Jumbo-Visma. Het regime was hem niet soepel genoeg. Er was sprake van wetenschappelijk en culinair terrorisme. Frieten halen in het dorp was er niet meer bij. Dat kun je aan knechten van het Noorden verkopen, maar niet aan een Limburgse levensgenieter. Dumoulin hoopte bij Jumbo-Visma een liberaler ambiance terug te vinden. Pas question.

Het zou niet meer helpen. Koersen werd een marteling die hem leegroofde als mens. Exit Tom Dumoulin. Naar eigen zeggen is zijn  break tijdelijk. Welnee, Nederland is zijn beste coureur kwijt.