Macron ziet realiteit onder ogen: open grenzen in EU gaat niet

De Franse president Macron wil weer grenscontroles invoeren tussen EU-landen en de buitengrens van de Schengenzone met een EU-politiemacht gaan bewaken. Dat zei hij bij een bezoek aan de Frans-Spaanse grens na twee islamitische moordaanslagen in zijn land. Daarmee ziet de president eindelijk de realiteit onder ogen dat de grenzeloosheid in Europa onhoudbaar is, schrijft Jelte Wiersma.

Schengen. De naam van de Luxemburgse plaats is een icoon geworden voor
EU-integratie. Het was daar dat in 1985 bij wijze van stunt om meer burgers te trekken naar de stembus voor Europees Parlementsverkiezingen, de grenscontroles tussen Frankrijk, Duitsland en de Benelux-landen werden opgeheven. Italië mocht in eerste instantie niet meedoen want de andere landen vertrouwden de Italiaanse autoriteiten niet.

Maar in de euforie over de val van de Muur werd een grenzeloze wereld het ideaal. De wereld is van iedereen, zo was de overtuiging. Dat wereldbeeld werd verder uitgerold door de invoering van de interne markt. Om die markt goed te laten functioneren, zouden burgers van EU-landen zich overal in die EU moeten kunnen vestigen.

Plots grensde Nederland aan Rusland en Turkije

Grenscontroles tussen landen werden opgegeven, grenswachters wegbezuinigd en met de EU-uitbreiding oostwaarts grensde een land als Nederland in de praktijk plots aan Rusland, Turkije en de Middellandse Zee. De gevolgen zijn bekend. Binnen de EU is er sindsdien een trek van mensen van Zuid- en Oost-Europa noordwestwaarts. Het leidde er onder meer toe dat Engeland Nederland voorbijstreefde als dichtstbevolkte Europese natie, afgezien van kleine landen zoals Malta en Cyprus. Deze volksverhuizing was een aanjager voor Brexit. Onderwijl ontvolkte vooral Oost-Europa, tot groot verdriet daar.