Wat er mis is met het Haagse enthousiasme voor ‘burgerpanels’

Het gebeurt niet zo gek vaak dat bijna de hele Tweede Kamer het roerend eens is, maar vorige week woensdag, 7 oktober, was dat even wel zo. Op PVV, Forum en Van Haga na, steunden alle Kamerleden de motie van het CDA-Kamerlid Agnes Mulder. Die vraagt het kabinet om te komen met een overzicht van de voor- en nadelen van burgerpanels, en de ervaringen ermee in binnen- en buitenland. De Kamer heeft haast. Nog voor de verkiezingen van maart 2021 moet het overzicht er zijn. Gertjan van Schoonhoven heeft zo zijn vraagtekens bij deze burgerpanels.

Niks mis met zo’n overzicht van burgerpanels. Maar je krijgt de indruk dat veel van de 127 volksvertegenwoordigers die de motie steunden, eigenlijk al heel enthousiast zijn. Burgerpanels zijn erg in de mode. De Belgische schrijver David Van Reybrouck schreef er zeven jaar geleden al eens een prikkelend filosofisch boek over (Tegen verkiezingen). België pioniert ermee, en ook de Franse president Emmanuel Macron is er erg van geporteerd, zeker sinds de opstand van de gele hesjes. In Nederland zijn ook steeds meer gemeenten die er een hebben, in een of andere andere vorm.

Het idee is dat die panels ervoor zorgen dat meer burgers actiever meedenken en -praten met de overheid. Ze zijn dus een vorm van democratische vernieuwing om bij burgers weer iets van ‘democratische geestdrift’ los te maken, zoals Van Reybrouck dat noemt. De huidige representatieve democratie – ‘een dictatuur van verkiezingen’ – slaagt daar in zijn ogen niet meer in. Kijk maar naar bijvoorbeeld de gestage ledenkrimp van politieke partijen.