Een mooi alternatief voor de gebarentolk: Teletekst

28 september 2020Leestijd: 3 minuten
Premier Mark Rutte, minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid en gebarentolk Irma Sluis tijdens een persconferentie. Foto: ANP

De Tweede Kamer wil dat gebarentaal een officiële taal wordt. De overheid gaat wellicht ook vaker Irma Sluis inhuren. Terwijl ondertitelen op tv toch een stuk handiger lijkt, schrijft Gerry van der List.

De coronacrisis kent veel verliezers, maar ook een enkele winnaar. Zoals de gebarentolken. Het aanzien van hun vak is flink gestegen, vooral door de enorme populariteit van Irma Sluis. Een plezierige verschijning met inmiddels een grote schare fans. Prettig is in elk geval dat ze in stilte vakkundig haar werk doet en niet in allerlei talkshows de publiciteit zoekt. Daaraan zouden tal van BN’ers een voorbeeld kunnen nemen.

Gerry van der List

Elsevier Weekblad-redacteur Gerry van der List zit graag en vaak voor de tv. Wekelijks doet hij verslag van zijn kijkervaringen.

De sympathie voor haar ambacht is zo gegroeid dat een kritische kanttekening een hoop boze reacties oproept. Zoals Thierry Baudet ervoer. De Forum voor Democratie-voorman merkte smalend op dat het kabinet Sluis en haar collega’s had ingezet om de coronapersconferenties meer gewicht te geven, wat hem niet in dank werd afgenomen. De alerte CDA’er Pieter Omtzigt – ooit de gedroomde premier van Baudet, tegenwoordig een favoriet doelwit – toonde via sociale media overigens aan dat Forum zelf vorig jaar had ingestemd met het gebruik van gebarentolken bij crisiscommunicatie.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Voor maar 0,1 procent is de gebarentaal de moedertaal

Het Irma Sluis-effect is nu duidelijk merkbaar in Den Haag. Begin deze maand sprak de Tweede Kamer als wens uit dat de Nederlandse Gebarentaal (met hoofdletter) officieel wordt erkend als een taal. De overheid wil in de toekomst frequenter een beroep doen op de tolken.

Dat klinkt allemaal reuze sympathiek. Wie gunt de arme doven en slechthorenden nu geen Irma? Toch moeten er minstens twee feiten onder ogen worden gezien. Ten eerste: voor maar een zeer klein aantal Nederlanders is de gebarentaal de moedertaal; zo’n 0,1 procent van de bevolking. Je kunt natuurlijk ook te veel rekening houden met een piepkleine minderheid met een handicap.

Ten tweede: de tolken leiden de overige kijkers nogal af van de boodschap van de sprekers. Op Twitter ging de aandacht soms meer uit naar de gebaren van Irma Sluis dan naar de woorden van Hugo de Jonge. Wat natuurlijk ook wel een beetje aan de CDA-leider zal liggen, maar goed.

Irma Sluis maakt een nogal overbodige indruk

Het onrustige gedoe van de gebarentolken maakt, in elk geval op televisie, bovendien een nogal overbodige indruk. Er bestaat namelijk zoiets handigs als Teletekst. Bij de Algemene Beschouwingen twee weken geleden bijvoorbeeld – toch ook een politiek evenement van belang – was Irma niet ingehuurd. Toch konden de doven de discussies op televisie prima volgen. Zij hoefden slechts het knopje TEXT en de cijfers 888 op hun afstandsbediening in te drukken en een weergave van de gesproken teksten verscheen netjes onderin in beeld.

Het aangename van deze ondertiteling is dat de rest van Nederland er geen last van ondervindt. Alleen diegene die er behoefte aan heeft, schakelt Teletekst in. Daarom is deze oproepbare informatiebron zo’n mooi, goedkoop en handig alternatief voor Irma Sluis.