Kanttekeningen bij demo’s, gebalde vuisten, knielen en monumenten

Slavernij toen en nu, Tony Chocolonely, Johan Derksen, stammenoorlogen in het Franse Dijon, de samenstelling van BLM-demonstraties en een ‘kleurrijke’ vacature bij de gemeente Amsterdam. Philip van Tijn bespreekt een aantal onderbelichte kanten van het verhitte racismedebat.

Ik begrijp niet zo goed waar die exacte percentages over allerlei bevolkingsgroepen ‘met een kleurtje’ vandaan komen. Ik weet niet beter dan dat dit soort kenmerken, vooral afkomst, nergens meer mag worden vermeld, juist vanuit de gedachte dat dat op zichzelf al discriminatie is. Of geldt dat alleen voor registratie bij criminele handelingen?

Na de industriële revolutie ontstond een industrieel proletariaat (U weet wel, die proletariërs hadden volgens Marx ‘niets te verliezen dan hun ketenen’.) Het duurde in de westerse wereld honderd tot honderdvijftig jaar totdat de laaggeschoolden geschoold waren, gelijke rechten hadden en hun kinderen gelijke mogelijkheden. Buiten de westerse wereld – die door veel demonstranten meer wordt bewonderd dan de onze – is dit nog steeds niet het geval. Kun je dan verwachten dat dit nu in een handomdraai gebeurt met de mensen met een kleurtje die pas vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw Europa binnen kwamen, soms vanuit de Middeleeuwen?

Slavernij heeft altijd bestaan en bestaat nog steeds in Qatar en Ghana

In de woordenstrijd van deze weken is óók duidelijk geworden dat slavernij altijd en overal heeft bestaan. Tot op de dag van vandaag, bijvoorbeeld in Qatar bij de bouw van stadions voor het WK Voetbal, waar onze Helden van Oranje, die Veronica boycotten, in 2022 vrolijk zullen spelen. (Ik heb Virgil van Dijk en Georginio Wijnaldum daarover niet gehoord en de bondscoach evenmin.) Het bijzondere van de trans-Atlantische slavenhandel – die als Allerergste wordt voorgesteld – is juist dat het de enige slavernij is die ooit is afgeschaft.

Ook de baas van het chocolademerk Tony Chocolonely blies in deze weken hoog van de toren. Maar stilletjes heeft hij de aanspraak dat zijn chocola ‘slaafvrij’ is, moeten vervangen door ‘op weg naar 100% slaafvrij’. Dat is hem geraden, want zijn cacao komt voor een groot deel uit Ghana (waar de voorouders van Akwasi slaven verhandelden) en Ivoorkust. En in deze landen werken twee miljoen kindslaven bij de cacaoproductie. Hij kan zijn cacao dus beter Uncle Ben’s noemen, als die naam binnenkort vrij komt.

Filosofie, antropologie en ethica waren studierichtingen waarvan je geen flauw benul had wat je er later mee kon doen. Maar deze wetenschappen zijn opgebloeid door de recente ontwikkelingen en gebeurtenissen: de wetenschappers uit die richtingen die in de media duiten in het zakje doen, zijn niet aan te slepen. Of je die duiten ‘wetenschap’ kunt noemen, is een andere zaak.

Zespri Kiwifruit en Gillette hebben hun advertenties bij Veronica opgezegd vanwege de uitspraken van Johan Derksen. Ik eet geen kiwi’s en ik scheer me al tientallen jaren met Wilkinson, dus mij deert het niet. Ik vind het alleen het meest naargeestige, dommige, drammerige: de marketingmanager die zich met zijn budget mengt in een discussie over de vrije meningsuiting.