Waarom visie Jort Kelder op lockdown kletspraat is

Tv-presentator Jort Kelder maakte veel los met zijn stelling dat de bescherming van de volksgezondheid de economie te veel schade berokkent. Afshin Ellian dient hem van repliek. Hij vindt Kelders gedachtegang onwenselijk en gevaarlijk. De samenleving kan erdoor terechtkomen in een wilde natuurtoestand waarin iedereen moet vrezen voor zijn leven.

Het coronajaar dendert door. Economie en moraal worden als een niet te verzoenen tegenstelling voorgesteld. Terwijl elk economisch stelsel over een eigen moraliteit beschikt. Er is een heftig debat over de verwoesting van de economie versus het opofferen van ouderen (en andere kwetsbaren).

In hoeverre mag de economie in de verdrukking komen omwille van de volksgezondheid? Jort Kelder heeft zich met succes gemengd in dit debat. Op basis van wat ik her en der van hem heb gehoord, vat ik zijn stelling als volgt samen: de economie draait om de mensen die belasting betalen, en daarom moeten we ons in de eerste plaats bekommeren om ondernemers. De onderliggende veronderstellingen zijn wellicht belangrijker dan de stelling zelf:

• In een economische winter zal Nederland een verwoest land zijn.
• Daardoor dreigt het faillissement van Nederland.
• Straks wordt de zorg onbetaalbaar.
• Het begrotingstekort van de overheid zou bijbelse proporties aannemen.
• De meeste mensen, met uitzondering van ouderen en kwetsbaren, zullen het coronavirus overleven.

Kelders aannames cruciaal bij besluit afbouw lockdown

Deze veronderstellingen wijzen op een mogelijk donkere toekomst. Ze schetsen een situatie die er nog niet is. Toch zijn ze van cruciaal belang bij de politieke beslissing om de lockdown af te bouwen. Hieronder een aantal argumenten tegen:

• We weten niet hoeveel mensen het zullen redden. Wetenschappers worden continu verrast door de onverwachte effecten van het coronavirus op mensen in verschillende leeftijdsgroepen.
• Als er plotseling velen tegelijk ziek worden, zal er onvoldoende zorgcapaciteit zijn. Dan bestaat een reële kans dat velen op straat sterven (zoals in Iran) of op de gang in ziekhuizen (zoals in Italië en Amerika).
• Het herstel van patiënten, dus ook van de actieve belastingbetalers onder hen, kan langer duren dan een paar weken.

Het gaat hier niet om een intelligente opheffing van de lockdown. Daarover zijn we het allemaal met elkaar eens. Ook gaat het hier niet om bezorgdheid over westerse economieën. Natuurlijk moeten de economieën van de westerse democratieën niet in een winterslaap terechtkomen. Evenmin gaat het hier om de concrete afwegingen die medici moeten maken bij al dan niet aanbieden van een behandeling aan een individu. Dat is een gangbare procedure die ook buiten de coronacrisis in overleg met een patiënt en zijn familie wordt gevolgd: spreken over de zin of de zinloosheid van een behandeling.