Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd advies aan iemand in het nieuws. Deze week aan Ira Helsloot, hoogleraar besturen van veiligheid aan de Radboud Universiteit: ‘Vertel liever dat we de economie pas opstarten als het monster getemd is.’
Elke crisis schept zijn nieuwe bekendheden. Zo is RIVM-baas Jaap van Dissel een halve huisvriend geworden, ook al heeft hij tot op heden elke keer sombere boodschappen.
Uw boodschap: met langere lockdown riskeren we meer levens
Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd communicatie-advies aan iemand (m/v) die de publiciteit haalde.
Plotse ‘crisisbekendheid’ neemt toe naarmate de boodschap controversiëler is. Uw herhaalde oproep, meneer Helsloot, om de economie zo snel mogelijk weer op te starten, is zo’n boodschap. Gisteren herhaalde het FD wat u eerder al in talkshows had gemeld: als de ‘intelligente lockdown’ aanhoudt, riskeren we meer mensenlevens dan de paar duizend die we waarschijnlijk aan COVID-19 gaan verliezen. ‘We zijn nu solidair met die paar honderden, maximaal duizend mensen van wie we het overlijden kunnen voorkomen; 90 procent van de mensen die nu op de intensive care belanden, overleeft het namelijk niet.’
In de pers zei u eerder dat een gemiddeld coronaslachtoffer 80 jaar is: ‘Je gunt iedereen een extra levensjaar. Maar als openbaar bestuur moet je kosten en baten in perspectief zien, tegen elkaar afwegen. Zulke zware maatregelen kosten ook levensjaren.’
Een paar opmerkingen daarbij.
- Het klopt dat veel slachtoffers op hoge leeftijd zijn. Maar er gaan ook – en steeds meer – jongere mensen dood aan corona. De ziekte manifesteert zich op allerlei manieren bij allerlei typen mensen: het is een sluipmoordenaar in vermomming. Hoe – en wat – kun je versoepelen als de ziekte nog zo wild om zich heen slaat?
- U pleit voor maatregelen die zijn gericht op het uitroeien, niet het verspreiden van het virus. Welnu, een totale lockdown, de enige strategie voor ‘snel’ uitroeien, herbergt het risico op een nieuw opvlammen van corona – zie de Chinese stad Wuhan, waar het beëindigen van de lockdown alweer deels is teruggedraaid na nieuwe besmettingen.
- Nederland is geen geïsoleerd land, het is een open economie. Versoepeling louter binnen de landsgrenzen is een illusie. De pandemie vergt wereldwijde afstemming van beleid – in elk geval een Europese aanpak. En die is al ver te zoeken.
Uw roep om economie op te starten, levert verwarrend extra geluid op
Lees dit interview uit 2017 terug met hoogleraar veiligheid Ira Helsloot: ‘De elite vindt pech onacceptabel’
Voorlopig levert uw roep om het opstarten van de economie, hoe begrijpelijk en gewenst ook, vooral een verwarrend extra geluid op in een debat dat eerst en vooral over het goed regelen van de gezondheidszorg in Nederland gaat.
Laten we luisteren naar ons kabinet, de bestuurders over wie u tegenover NRC sprak toen de crisis net was begonnen. U zei toen, half maart: ‘De bezorgde burger roept vaak heel hard “A!”, maar hij accepteert het als de bestuurders toch gewoon “B!” doen.’
Waaraan u toevoegde dat die bestuurders in uw ogen nogal ‘bang’ zijn, banger dan de burgers.
Straal iets minder uit dat u would-be-bestuurder bent die niet bang is
En daar zit hem de crux van mijn kritiek. Het is onzinnig om te beweren dat onze bestuurders nu bang zijn. Zij zijn het die moeten presteren, ongemakkelijke keuzes moeten maken, onder immense druk. Wees in deze duistere tijden in uw communicatie alstublieft even de geïnformeerde burger die u bent, en iets minder een would-be-bestuurder die niet bang is.
Het land moet nog even op slot blijven – totdat Van Dissel en het kabinet ons beargumenteerd kunnen melden dat de kust veilig is. Daarna gaan we de schade opnemen. Het is verschrikkelijk – maar het moet.
Mijn advies: pas uw boodschap aan. Pas als het monster is getemd, kunnen de poorten open.