Moge coronavirus het failliet van goedkope globalisering worden

Deze coronacrisis biedt een mooie gelegenheid om eens radicaal na te denken over de manier waarop wij onze samenleving en openbare ruimte inrichten. Dit is het moment om gezonde restricties op massatoerisme in te voeren en de steden weer leefbaar en gezond te maken voor de inwoners, schrijft Constanteyn Roelofs.

In de barrage van dystopische coronabeelden die het grote boze internet dagelijks over ons uitstort, sprong er één filmpje bovenuit: de dolfijn die besloot om Venetië met een bezoekje te vereren en die naar hartelust door de kanalen zwom, die, door de terugloop van het toerisme, ineens weer rustig en helder zijn.

Dichter bij huis is het zalige effect van het ineenstorten van het toerisme en de massaconsumptie ook merkbaar. Geen straten vol doorgeblowde hispagnolen en dronken easyjetbritten, geen sjokkende dikke provincialen met tassen vol door kindslaven in Bangladesh gefabriceerde wegwerpkleding, crisis bij de vreetschuren vol leedvlees uit de bio-industrie – je mag het eigenlijk niet zeggen, maar stiekem is het best prettig. Het grootkapitaal en de patjepeeërs van de vreet- en vastgoedlobby horen het natuurlijk liever niet, maar het wordt eindelijk weer een beetje leefbaar in de stad.

Radicaal nadenken over samenleving

Sowieso is deze coronacrisis een mooie gelegenheid om eens radicaal na te denken over de manier waarop wij onze samenleving en openbare ruimte inrichten. Als het virus één ding aantoont, dan is het wel dat het ‘there is no alternative’-liberalisme van laagwaardig toerisme, fast fashion, open grenzen en verrommeling van de openbare ruimte wel degelijk negatieve consequenties heeft.

De laagwaardige globalisering en massamigratie heeft een giftig klimaat veroorzaakt waar mens en dier veel te dicht op elkaar leven in stenen jungles, door fijnstof en giftige uitstoot kwetsbaar voor longziekten en voortdurend rochelend en kuchend op drift in overgesubsidieerde autootjes en vliegtuigjes – en daar plukken we nu de wrange vruchten van. Al sinds SARS waren de experts bang dat er ooit als reactie op de planetaire roofbouw een virusje zou overspringen van dier op mens en dat dat een verwoestend spoor zou trekken door de urbane centra van de wereld, en nu is het dan eindelijk zo ver.

Restricties op massatoerisme

Never waste a good crisis en we moeten toch door: dit is het moment om gezonde restricties op massatoerisme in te voeren en de steden weer leefbaar en gezond te maken voor de inwoners. Weg met het pamperen van de low cost carriers en de verwende luchtvaartlobby, weg met de disneyficatie van de binnenstad, weg met ons idiote geforens in veel te grote auto’s en overvolle treinen.

Een en ander wordt vergemakkelijkt door het wegvallen van winkels die misschien met corona wel de nekslag krijgen toegediend. Wat te doen met al die leegstaande winkelruimte? Aangezien we toch allemaal veel meer thuis moeten werken en de bureauslaven zich nu realiseren dat al die face time in zielloze kantoorkolossen aan de rand van de stad verspilde tijd was, is het een goed idee om kleinschalige, gezellige huiskamerkantoren voor kleine teams of zzp-collectieven te beginnen in de straten waar nu rommelwinkels en vreetschuren heersen.

Met de fiets naar werk

Vóór deze plaag was het een beetje een trend aan het worden: winkelruimte die wordt omgebouwd tot kleinschalige ateliers voor zzp’ers, programmeurs en ander computervolk. Dat zal alleen nog maar toenemen. Heel Gouden-Eeuws ook, zo’n thuiskantoor midden in de stad in een mooi pandje. Het dagelijks fileforensen met de leasebak heeft z’n langste tijd wel gehad: fietsafstand zou genoeg moeten zijn.

Het zou meteen een mooi moment zijn om ten bate van onze collectieve pulmonaire gezondheid de versteende koopgoten om te toveren in groene stroken en al onze gedempte grachten weer open te gooien. Auto’s weren, om van de scooters van het tuig dat te belazerd is om te fietsen, nog maar te zwijgen.

Het zou ook een goed moment zijn om eindelijk eens wat te doen aan de import van veel te goedkope, niet-duurzame of recyclebare en onder erbarmelijke omstandigheden geproduceerde goederen. Beheersing, beschaving, rust, reinheid en regelmaat: het zijn allemaal vieze woorden voor de kongsi van pandjesbazen, leasebakrijders en postmoderne opengrenzenrelativisten die de boel runt in Nederland, maar zo’n pandemie toont mooi aan dat we zonder al deze zaken ten onder gaan aan onze verslaving aan goedkope globalisering.