Coronavirus mag economie niet in afgrond storten

De ongekende economische winter die het coronavirus gaat veroorzaken, moet door politici en bedrijfsleven worden verzacht. Daarom moeten het stikstofbeleid, het Klimaatakkoord van Parijs en andere verliesgevende maatregelen in de ijskast worden gezet, schrijft Afshin Ellian.

Niemand van ons heeft eerder in zijn leven een pandemie meegemaakt. Politici, bedrijven en wetenschappers moeten alles uit de kast halen om de schade door het coronavirus te beperken. Dit is geen makkelijke strijd. Niemand beschikt over een onfeilbaar recept hoe deze strijd te winnen is.

We zijn in onwerkelijke wereld terechtgekomen

Vanaf volgende week beginnen we aan de Universiteit Leiden met het verzorgen van onderwijs. Online welteverstaan. Het begeleiden van scripties en van onderzoekers gaat onverminderd door. Het is een onwerkelijke wereld waarin wij terecht zijn gekomen. Voor andere collega’s dient zich nu de kans van hun leven aan: onderzoek doen naar een medicament voor coronapatiënten en een vaccin vinden ter voorkoming van besmetting met het coronavirus.

Onze collega’s in het Bio Science Park zijn dag en nacht bezig met het vinden van een wetenschappelijk antwoord op de corona-uitdaging.

Niemand van ons, ook niet aan de universiteiten, heeft iets moois te vertellen over de huidige situatie. Een microbioloog vertelde mij dat hij idealiter graag wil werken aan de strijd tegen het coronavirus, maar dan zonder honderden doden en per dag vele nieuwe patiënten.

We moeten hoe dan ook het land, net als onze universiteit, draaiende houden. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De coronacrisis baart de echte apocalyps, en die is economisch van aard. Ik realiseer me heel goed dat er relativerende stemmen zijn die politici en wetenschappers aansporen om een normaal functioneren van de economie aan te moedigen. Maar wat is precies normaal? Dat zijn we even kwijt.

Het kabinet gaat ervan uit dat de komende drie maanden 45 tot 65 miljard euro moet worden bijgeleend voor een economisch steunpakket, aldus minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA). Dat is in deze coronacrisis nodig wegens een combinatie van minder belastinginkomsten en meer overheidsuitgaven. Dit luidt het einde in van de economische groei en de geplande investeringen.

Het Centraal Planbureau (CPB) kwam deze week met een stevige waarschuwing: Nederland zal in een economische recessie terechtkomen. Dat is onvermijdelijk. De economie zal volgens het CPB naar verwachting krimpen met 1,2 procent, en in het slechtste geval zelfs met 7,7 procent. De krimp kan doorzetten in 2021 met 2,7 procent. In dat geval loopt de werkeloosheid op naar 10 procent van de beroepsbevolking. De staatsschuld gaat dan vanzelfsprekend oplopen: wanneer de overheid 65 miljard euro aan nieuwe staatsleningen uitgeeft, stijgt de staatsschuld van 49 procent van het bruto binnenlands product naar 57 procent. We komen dan heel dicht bij het magische Europese plafond van 60 procent dat de lidstaten van de Europese Unie zelf ooit hebben bedacht.

Recessie waarschijnlijk ernstiger en omvangrijker dan in 2008

Ook uit Amerika komen slechts zorgwekkende berichten. Een recordaantal Amerikanen heeft deze week een aanvraag ingediend voor een werkloosheidsuitkering: 3.280.000. De week daarvoor, voordat de Amerikaanse regering een aantal coronamaatregelen trof, zijn 282.000 aanvragen voor een uitkering ingediend. Zie hier wat de deze maatregelen binnen een week met de economie hebben gedaan. De recessie die er nu aankomt, is naar alle waarschijnlijkheid ernstiger en omvangrijker dan die van 2008.