Coronacrisis levert veel ellende op, maar niet uitsluitend

Ondanks alle levens die de coronacrisis eist, het verdriet in de ziekenhuizen, faillissementen en kleiner leed zoals de afgelaste sportevenementen, is niet álles ellende, schrijft Philip van Tijn in een extra blog. Turnster Sanne Wevers die binnenshuis verder traint op de balk, musici die Beethoven spelen op hun balkons; het zijn kleine dingen die hem diep ontroeren.

Voor sommige mensen is het schrappen (ten minste voor een jaar) van de Olympische Spelen het ultieme bewijs dat die coronacrisis er niet zomaar eentje is. Dat gebeurde immers, sinds in 1896 de moderne Spelen hun intrede deden, alleen in 1916 (letterlijk halverwege de Eerste Wereldoorlog) en in 1940 en 1944. Alleen een oorlog heeft dus tot dusver het Grote Feest van de Jeugd van de Wereld (één van de vele benamingen) kunnen verslaan – of tegenhouden, hoe je het noemen wilt.

Nee, dan ons nationaal monument, de Elfstedentocht. Het tweede deel van de winter 1940/’41 was streng en dus werd er op 6 februari een Elfstedentocht verreden. Met niet minder dan 4.600 deelnemers. Dit alles negentien dagen vóór de Februaristaking. Ook in 1942 was er gelukkig winter genoeg om de Tocht der Tochten te laten doorgaan, maar die werd ontsierd doordat de winnaar, Sietze de Groot, de beker niet kreeg omdat hij wel eens een prijsje had gereden bij kortebaan-wedstrijden. Dat waren wel even grote zorgen voor de organisatoren. In 1942.

Alle grote evenementen zijn afgelast

Andere tijden, terug naar de onze.

Niet alleen de Olympische Spelen zijn voor dit jaar afgelast, maar ook het Eurovisie Songfestival, het EK voetbal en Roland Garros. De 4-meiherdenking gaat door, maar alleen met de Koning — en natuurlijk met Gerdi Verbeet, want zij is de voorzitter van het Nationaal Comité.

De Grand Prix in Zandvoort is van mei naar september verschoven, het Holland Festival (traditioneel drie weken in juni) zit in de gevarenzone en ook het vijfjaarlijkse mega-event Sail (augustus) is zijn leven lang niet zeker.

Dit is alleen maar een selectie. Bijna alle culturele festivals (de zogeheten ‘hoge cultuur’, maar ook de cultuur van Halbe Zijlstra) hebben in de komende maanden plaats — of zouden plaatshebben. Wielerklassiekers en grote rondes zijn afgelast, vaak met een vrijwel ononderbroken geschiedenis van vaak meer dan een eeuw.

Iedereen reageert vroom ingetogen, maar menigeen kent natuurlijk – los van de treurige aanleiding – innerlijke vreugde. Als je een vroemvroem-hater bent, hoop je dat ‘Zandvoort’ ook in september niet doorgaat – als het ons niet is gelukt, moeten de hogere machten prins Bernhard jr. maar een lesje leren! En als je weinig of niets hebt met klassieke muziek , dan zal het je een zorg zijn dat het grote Mahler Festival niet doorgaat of dat het Beethoven Jaar in het water valt. En als je meent dat Pinkpop en vergelijkbare festivals poelen des verderfs zijn…

Vreselijke maar ook ontroerende beelden

Hoe erg deze coronacrisis uiteindelijk is, hoe lang deze doorwerkt – dat is allemaal speculatie. Sterven – wij zelf of onze naasten –  is natuurlijk het ergste, want onherroepelijk. Het is dramatisch als je leven vroegtijdig wordt beëindigd doordat ver weg, vermoedelijk in China, een minuscuul wezentje van een vleermuis op een mens is overgesprongen. And the rest is history, ook al is dat een bijna onbetamelijke zin in dit verband.

Failliet gaan, werkloos worden, is ook geen vrolijk gevolg. Maar niet kunnen werken en daardoor ook geen inkomen verwerven hoort ook niet tot de vrolijke verschijnselen. In een welvarend en over het algemeen beschaafd land als het onze wordt die pijn nog enigszins verzacht, maar in de meeste landen is ook dat niet het geval.

We hebben ogenschijnlijk geen reden tot medelijden met Ronaldo, wiens salaris van enkele tientallen miljoenen per jaar gewoon doorgaat. Noch met Djokovic.

Ons hart en medeleven zijn natuurlijk veel meer bij Sanne Wevers, die vier jaar keihard heeft getraind om in Tokio haar olympische titel te verdedigen. Of bij wielrenner Harrie Lavreijsen, die in bloedvorm verkeert en  twee- of driemaal al bijna goud in handen had. En volgend jaar moet hij maar afwachten.

Al die beelden uit ziekenhuizen zijn verschrikkelijk. En dood en verderf blijft het ergste, zoals alle mensen die in de zorg een rol spelen bij het verslaan van het virus onze primaire helden zijn – en niet alleen omdat Mark Rutte ze zo heeft genoemd.

Maar dat neemt niet weg dat zich een diepe ontroering van mij meester maakt als ik zie hoe een evenwichtsbalk de tweede verdieping van Sanne Wevers wordt binnengetakeld, omdat zij niet meer buitenshuis mag trainen. Of beelden van leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest die – allemaal in eigen huis, met koptelefoon of oordopjes voor het contact en de timing – samen Beethovens Ode an die Freude spelen, of Amsterdamse musici die op hun achterbalkons hetzelfde doen.

De coronacrisis levert veel ellende op, maar niet uitsluitend.