Het wordt in de Verenigde Staten ‘The Great Wealth Transfer’ genoemd: nog nooit in de geschiedenis heeft er zo’n grote overdracht van vermogen plaatsgevonden als de erfenis die de babyboomers (de generatie geboren tussen 1945 en 1955) naar verwachting zullen achterlaten voor de millennials (geboren tussen 1981 en 2000). Het plaatst de kinnesinne tussen babyboomers en de generaties daarna in een ander perspectief, schrijft Marijn Jongsma.
‘Ok boomer’ is inmiddels de strijdkreet van Amerikaanse millennials, een soort stopwoord dat een einde moet maken aan discussies met babyboomers die er toch niets van snappen. Babyboomers hebben alles meegehad, zo luidt het cliché. Ze kochten goedkoop een huis, hadden recht op riante uitkeringen, mochten eerder met pensioen en profiteerden van de mooiste beursjaren.
Marijn Jongsma (1969) is economisch redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij blogt wekelijks op donderdag over financieel- en macro-economische onderwerpen.
Onderzoeker Jos de Haan van het Centraal en Cultureel Planbureau (SCP) zette maandag in de Tweede Kamer kanttekeningen bij dat verhaal: in hun jonge jaren hadden de babyboomers bijvoorbeeld minder onderwijskansen dan jongeren nu. Overigens is de indeling van generaties sowieso tamelijk arbitrair. Historicus Roelof Bouwman wijst er in een recente blog (‘Stoppen met kletsverhalen over babyboomers’) op dat de ‘naoorlogse’ geboortegolf al in 1943 begon en pas in 1973 afliep.
Kinderen gaan meeprofiteren bij kopen woning
Tot dusver gaan deze discussies voorbij aan het feit dat generaties niet los van elkaar staan. Simpel gesteld: als de babyboomers het zo goed hebben gehad, dan gaan hun kinderen daar uiteindelijk van meeprofiteren. Dat effect is nu al zichtbaar op de woningmarkt. Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat een op drie starters financiële hulp krijgt van de ouders, het merendeel in de vorm van een schenking – tot ruim een ton kan dat belastingvrij indien het geld wordt gebruikt voor de aankoop van een woning.
Lees ook de column van Roelof Bouwman: Stop met kletsverhalen over babyboomers
De komende 25 jaar zal een nog veel serieuzere overdracht van vermogen plaatsvinden. Onderzoekers van het Amerikaanse Cerulli Associates schatten dat er in de Verenigde Staten liefst 68.000 miljard dollar overgaat van ouders naar de kinderen. Aan het einde van die periode is de generatie Y, zoals de millennials ook wel worden genoemd, de rijkste generatie ooit. Voor Nederland zijn geen schattingen bekend, maar het mechanisme zal weinig verschillen van dat in de Verenigde Staten.
Geen effect op de economie
Ok boomer! Dat jullie goed zijn voor de grootste vermogensoverdracht in de geschiedenis is de weerslag van de ongekende naoorlogse welvaartsstijging in de westerse wereld. De generaties daarvoor waren spaarzaam, maar hadden in meerderheid maar weinig te verdelen. Wat als de babyboomers zelf fors meer gaan uitgeven zodra ze met pensioen gaan? Krap tien jaar geleden schreef het SCP dat zes op de tien ouders naar eigen zeggen liever zelf van het vermogen geniet dan dit door te geven aan komende generaties. Het beeld van cruiseschepen volgepakt met pensionado’s zou de generatiediscussie van nieuwe brandstof voorzien, maar feit is dat ouderen in de praktijk hun vermogen helemaal niet opsouperen – tot dusver althans.
Lees ook dit ingezonden opiniestuk: ‘Ok, boomer’ toont een ongezonde obsessie aan met jeugdigheid
Het lijkt er dus op dat die megaoverdracht van vermogen er gaat komen, al is de omvang ervan moeilijk in te schatten. Nog lastiger te beantwoorden is de vraag of dit invloed op de economie zal hebben. Op het eerste gezicht helemaal niet. We worden als land immers niets rijker. Huizen, spaargelden en aandelen wisselen simpelweg van eigenaar. Dat jaagt de consumptie (en daarmee de economische groei) alleen aan als millennials eerder geneigd zijn om in te teren op hun vermogen dan hun ouders, de babyboomers. In dat geval blijft er minder over voor hun kinderen (voor de liefhebbers: de generatie Alpha) en zullen millennials blijvend de geschiedenis ingaan als de rijkste generatie ooit.