‘Sieg Heil’-roepende Van Basten was nooit ethische scherpslijper

Topsport is zelden een moreel visitekaartje, schrijft Hugo Camps. Dat toonde analist en oud-topvoetballer Marco van Basten maar weer eens door ‘Sieg Heil’ te roepen in een uitzending van Fox Sports. Gelukkig was er ook genoeg te genieten: José Mourinho is terug, net als (vlagen van) het oude PSV. En Ajax blijft onder aanvoering van Hakim Ziyech maar sprankelen.

Zelfs Marco van Basten leek aangetast door de morele hitsigheid die over het Nederlandse voetbal is gevallen. Het racisme-incident van FC Den Bosch was een week lang onderwerp van gesprek voor commentatoren, analisten en beleidsmensen van  het betaald voetbal. Alle wedstrijden begonnen met de rituele minuut stilte, en oud en jong, groot en klein namen afstand van racistisch braaksel. De ontkleurde mensheid.

‘Sieg Heil’ van Marco van Basten ging als een siddering door het land

In het morele opbod riep Marco van Basten ineens tijdens een uitzending van Fox Sports: ‘Sieg Heil’, zogezegd bedoeld als grap over het steenkolen-Duits van verslaggever Hans Kraay. De uitval van de oud-spits ging als een siddering door het land. Dat zeg je niet op televisie. Duitsland is geen naziland meer.

Van Basten is geen vakbondstype. En ook geen zeloot van een immateriële hoogmis. Zijn killersinstinct beperkt zich tot scoren tussen de palen. Zijn vocabulaire is door Hollandse zeewind ontnuchterd tot een soort stenotaal. Hij zet zichzelf niet te ronken, is in niets een latino en nog minder een ethische scherpslijper die het Hogere in de mens belichaamt. Maatschappelijk activisme heeft hem nooit aangesproken. Er was alleen voetbal en leegte. Die tv-kreet out of the blue paste van geen kanten bij zijn verleden als speler en bondscoach. Het leek een koortsaanval.

De sociale media maakten er een halszaak van en Van Basten ging door het stof. Daardoor maakte hij zich mede schuldig aan de indikking van voetbal met een lading die sport niet heeft. Topsport is zelden een moreel visitekaartje en zal dat morgen ook niet zijn. De verwijzing naar het nazisme was wel smakeloos. Er zit een roestvlekje op het kroonjuweel.

Mourinho is terug en het oude PSV stond tegen Heerenveen weer even op

Na een jaar afwezigheid is José Mourinho terug aan de top van het Engelse voetbal. Manager van de traditieclub Tottenham Hotspur. The Special One krulde bij zijn eerste wedstrijd op van trots en ijdelheid. Voetbalkenners hadden hem al afgeschreven als verlicht coach. Te oudmodisch als conceptueel architect, te veel bravoure en provocatie. Maar de Portugees is een overlever. Hij vervelt per seizoen. De Premier League wordt met Mourinho gegarandeerd weer volkstheater. Alleen Louis van Gaal ontbreekt nu nog in Londen. Het verlangen is groot bij de pensionado, maar wie krijgt Truus zo ver dat ze nog één keer over haar hart strijkt?

Na zes wedstrijden zonder zege werd de krappe winst van PSV tegen Heerenveen begroet als een kentering. De eerste helft was inderdaad oogstrelend en viriel met Bergwijn, Malen en Thomas als snedige driehoek. Het oude PSV was weer opgestaan. Maar toen kwam de tweede helft en de Eindhovenaren zakten in als een bloemzak. Heerenveen gaf bij wijlen voetballes. Het vertrouwen bij PSV was nog helemaal niet hersteld. De balvastheid, de gemillimeterde passes, de looplijnen, ze verdwenen als stuifmeel. Coach Mark van Bommel was deel van de crisis.

De aanhang van PSV was zo hongerig naar een succesje dat het verval niet werd meegenomen in het eindapplaus. Gelukkige mensen op het veld, want PSV had weer een keertje gewonnen. De positie van Mark van Bommel heeft niet echt onder druk gestaan. Er is niet met de gedachte gespeeld om de jonge coach te vervangen. Maar het was wel tijd voor een remontada [terugkeer). In die eerste 45 minuten liet PSV zien dat het nog kon voetballen als een masterclass.

Mark van Bommel trad uit zijn stugge keurslijf en kon na afloop van de wedstrijd weer eens lachen. Dat was lang geleden.

Europees spelend Ajax opnieuw onbereikbaar voor de landstitel

Ajax draaide op volle toeren tegen Heracles. Het gouden koppel Hakim Ziyech-Dusan Tadic is ingeruild voor het gevreesde duo Ziyech-Quincy Promes. De twee vinden elkaar blindelings en scoren aan de lopende band. Absolute orkestmeester is Ziyech. Het was aanvankelijk een wonder dat hij zijn verblijf bij Ajax verlengde, maar sinds die beslissing is genomen, speelt hij voetbal als was het meetkunde. Haarfijne passes met maximaal rendement. Meer nog dan vorig seizoen gaan technische suprematie en dodelijk opportunisme hand in hand. Al even onverwacht is de steile vormpiek van Daley Blind. De centrale verdediger is in bloedvorm.

Ajax is andermaal onbereikbaar voor de landstitel. Maar de schoonheid van het spel is superieur aan de ineengestuikte spanning. Ajax speelt Europees voetbal in de eredivisie. De vreugde spat van de spelers af. Hakim Ziyech is de roerganger van esthetiek en genot. Na Piet Keizer en Johan Cruijff is de Marokkaan een speler die een contract voor het leven verdient. In zijn hoofd zal nog wel iets van migratiezeer zitten, maar zijn benen zijn helemaal los. Witte benen van een rasechte Amsterdammer.