Waarom partij van Henk Otten niks wordt

Heeft de nieuwe partij van Henk Otten – het Eerste Kamerlid dat uit Forum voor Democratie is gezet – kans van slagen? Voor het definitieve antwoord op die vraag moeten we vanzelfsprekend wachten tot de Tweede Kamerverkiezingen van uiterlijk 17 maart 2021. Maar alvast een beetje speculeren kan geen kwaad, vindt Roelof Bouwman: de voortekenen zijn allerminst gunstig.

De Volkskrant deed vorige week een eerste poging. Als de ‘Ottianen’ inderdaad op het stembiljet staan bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen, zijn ze, zo had de krant berekend, de 184^ste nieuweling sinds 1948 die naar de kiezersgunst hengelt. ‘Van de 183 partijen die Ottens afsplitsing voorgingen, bemachtigden er slechts 18 bij hun eerste verkiezingen een of meer Tweede Kamerzetels. Negen van de tien faalden.’

Politieke afsplitsingen, aldus de Volkskrant, zijn slechts marginaal succesvoller dan partijen die helemaal uit het niets komen. ‘Niet meer dan 6 van de 43 afsplitsingen (14 procent) veroverde minimaal één zetel bij de eerste verkiezing waaraan ze meededen.’ Bekendste voorbeelden: DS’70 (bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1971), de PPR (idem), de PVV (2006) en DENK (2017).

Aan die voor Otten weinig bemoedigende cijfers valt nog wel iets toe te voegen. Zo was bij de schaarse succesnummers onder de afsplitsingen telkens sprake van conflicten die hoofdzakelijk draaiden om politiek-inhoudelijke onderwerpen.