IPCC geeft het Westen onterecht de schuld van alle klimaatellende

Het nieuwe rapport van het VN-klimaatpanel IPCC staat weer bol van de alarmerende conclusies, vooral over onze voedselconsumptie en het landgebruik. Niet onterecht, schrijft Philip van Tijn, maar het is storend en misleidend dat het Westen daarvan vooral de schuld krijgt: massale ontbossing en enorme bevolkingsgroei zijn geen westerse aangelegenheden.

Alarmfase hoeveel het nu is en of het 5, 3 of 2 minuten voor 12 is, daarvan wil ik even af wezen maar de Noodlotsklok voor het menselijk bestaan heeft deze week opnieuw luid geluid. En zeker is dat het speciaal rapport van het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, er behoorlijk heeft ingehakt. Als we zo doorgaan, is onze planeet reddeloos verloren. ‘Zo’ betekent ontbossing ten behoeve van meer landbouw en vooral veeteelt en ‘we’, dat zijn natuurlijk vooral de bewoners van de rijkere, geïndustrialiseerde landen, ten onrechte ook wel ‘de westerse wereld’ genoemd.

Ik bagatelliseer het rapport niet; het IPCC is een samenbundeling van veel knappe koppen met grote deskundigheid op dit gebied en hun minutieuze berekeningen zullen ongetwijfeld in de kern kloppen, ook al blijven prognoses prognoses. En ook ik ben geschrokken van het feit dat ruwweg eenderde van de geproduceerde voeding verloren gaat; in het Westen veelal weggegooid, in minder ontwikkelde landen als gevolg van een gebrekkige infrastructuur. Ook ik besef dat ontbossing en de huidige veeteelt op den duur onhoudbaar zijn voor een planeet die nu eenmaal niet rekbaar is. En natuurlijk moeten er in ons land bomen worden geplant (in Nederland zijn 20 bomen per inwoner, in Finland en Rusland 4.000! volgens Simon Rozendaal) en natuurlijk kan de veeteelt in ons kleine land niet eindeloos uitbreiden.

En ik ben ook best bereid mijn voedingsgewoonten verder aan te passen. Vegetariërs komen tegenwoordig in de beste families voor, óók in de mijne. En dat 1 kilo rundvlees een klimaatimpact heeft van 24,8 kilogram CO2-equivalent geeft te denken, ook al zie ik mij niet op SoFine boerenkoolburgers (3,28) storten. En graag zonder dwingelandij!

Veel factoren staan níet in het IPCC-rapport

Maar mij storen een paar dingen in het rapport – of dingen die er juist niet in staan. Impliciet is de westerse mens het meest schuldig, want meer welvaart betekent meer consumptie en ook luxere consumptie. Onjuist is dat niet, maar dat hoeft niet te leiden tot masochisme of de hedendaagse zelfbeschuldiging inzake alle onrecht en ongelijkheid in de wereld. Het gaat het niet om de consumptie per persoon, maar om de totalen – en er zijn niet zo veel westerse mensen. En ten slotte is juist in het Westen het besef begonnen (en gegroeid) dat we niet ongelimiteerd kunnen doorgaan.