Deradicalisering is een klucht: geloof is niet maakbaar

De deradicaliseringsindustrie is zinloos, schrijft Afshin Ellian. De lucratieve handel in ‘gematigde’ islam bloeit, maar de overheid is helemaal niet bij machte om een diepgewortelde geloofsovertuiging te veranderen.

Geloof is niet te koop. Ideeën kennen hun eigen dynamiek. Wie in een wereldbeschouwing gelooft, woont in een wereld die haar geldigheid aan zichzelf ontleent. De ideeën veranderen, als de mensen die ze aanhangen, niet langer daarin geloven. Het zijn mensen die ideeën ongeldig, onwaar of onjuist verklaren. Terecht zei ooit Winston Churchill dat ‘those who never change their mind, never change anything’. Een variant daarvan: wie nooit van een opinie is veranderd, heeft nooit een opinie gehad. En de opinies veranderen niet vanzelf.

Na 9/11 is het winstgevende begrip deradicalisering uitgevonden

Voor het veranderen van extreme opinies of ideeën heeft men in het Westen, na 9/11, een nieuw begrip uitgevonden: deradicalisering.  Het is een winstgevend begrip, men kan daarmee geld verdienen. Gedurende de Koude Oorlog waren er nogal wat mensen die in extreme linkse ideeën geloofden.

Sommigen kozen zelfs voor het plegen van geweld tegen de democratische instituties en maatschappij als geheel. Toch wilde men niet via overheidsinstellingen de opinies of ideeën van de links-radicalen veranderen. Men kende slechts twee arena’s: debat-arena’s (namelijk universiteiten en het parlement) en de veiligheidsdiensten. Die laatste hadden tot taak om radicalen in de gaten te houden, dwars te zitten en desnoods te laten arresteren.

Overtuiging van een individu is niet maakbaar

Deradicalisering kende men dus niet. Het geloof van een mens is immers niet maakbaar.