Geachte Verleiders … jullie speelden iets te veel met de waarheid

Onno Aerden geeft in zijn zaterdagblog wekelijks ongevraagd communicatieadvies. Dit keer aan de acteurs van De Verleiders: verwarring scheppen kent een grens. Wie daaroverheen gaat, wordt ongeloofwaardig.

Vooropgesteld: jullie zijn vijf acteurs. Acteurs spelen met de waarheid. Prima als dat verwarring oplevert.

De vraag is echter: hoeveel verwarring kan het publiek aan? Ik moet onwillekeurig denken aan het toneelstuk Going to the Dogs van Wim T. Schippers. Daarin banjerden in 1986 zes ‘tot acteurs opgeleide’ politiehonden ruim een uur lang over het toneel van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Nog weken werd er nagepraat: was dit kunst of onzin?

9/11 een complot?

Begin april vorig jaar betoogde een van u, acteur en cabaretier George van Houts, aan tafel bij Jeroen Pauw dat 9/11 een inside job was. Het gesprek moest reclame zijn voor de voorstelling Kom Plot, waarin Van Houts ‘op een soort TEDx-achtige manier’ de ‘waarheid’ zou ontmaskeren achter de aanslagen van 11 september 2001.

Ook nu veel discussie achteraf. Moest dit worden gezien als theaterstatement? Daarvoor viel weinig te zeggen: Van Houts ontpopt zich stelselmatig als complotdenker – vooral ook buiten de bühne.

Onzin én kaarten verkopen aan tafel bij DWDD

Begin deze week zaten jullie samen aan tafel, Van Houts erbij, dit keer bij Pauws VARA-collega Matthijs van Nieuwkerk. Het ging over massale schending van onze privacy door techbedrijven en inlichtingendiensten. Opnieuw buitelden groteske doembeelden over tafel. En opnieuw bleek het talkshowbezoek een nadrukkelijke uitnodiging om tickets te kopen voor een theaterproductie over het onderwerp.

Al snel prikte RTL Z-techredacteur Daniël Verlaan de flagrante onzin door die aan de talkshowtafel werd gedebiteerd. Zijn serie genadeloze tweets leidde tot een storm van protest van andere deskundigen, argeloze kijkers en zelfs van een minister – en tot excuses van Van Nieuwkerk. Jullie zelf stelden na de déconfiture halfslachtig dat jullie uitspraken ‘in een theatrale context van de voorstelling’ moesten worden gezien.

Punt maken en discussie uitlokken

Communicatief gezien – en daar zijn we hier voor – al niet best. Maar: we hadden het kunnen weten, gezien Van Houts’ eerdere optreden en jullie eerdere voorstellingen over vastgoed en geld: scherp en vaak vet aangezet om ‘een punt te maken’ en ‘discussie uit te lokken’.

Maar donderdag volgde de nekslag. Een andere techjournalist, Brenno de Winter, vertelde bij BNR dat jullie eigen website, waarop kaartjes voor de voorstellingen kunnen worden geboekt, zich niet aan de Nederlandse Telecommunicatie- en de Europese Privacywet houdt. Waar aanbieders van websites hun bezoekers verplicht moeten vragen of hun ‘zoekvoorkeuren’ mogen worden gevolgd, laat jullie site dat na – terwijl bezoekers van de site wel digitaal kunnen worden gevolgd. Bepaald beangstigend, om jullie eigen terminologie te gebruiken. De reactie, opnieuw: het hoort bij de show.

Verwarring scheppen is gebonden aan een onzegbare, maar tegelijkertijd voor iedereen invoelbare grens. Wie daaroverheen gaat, wordt ongeloofwaardig. Zelfs als acteur.