Lobbycratie Binnenhof heeft veel weg van 17e-eeuwse corruptie

In de lobbycratie aan het Binnenhof wordt continu gehandeld in invloed, zoals te zien bij de afschaffing van de dividendbelasting en de voortdurende belangenverstrengeling in de Eerste Kamer. Net als in de zeventiende eeuw leggen onze bestuurders hun oor graag te luister bij ‘quanten’ en ‘schelmsche mackelaers’, schrijft Syp Wynia.

De griffie van de Staten-Generaal in Den Haag was in de jaren veertig van de zeventiende eeuw een marktplaats, waar tegen betaling allerlei goederen werden verhandeld, variërend van ambten tot allerlei documenten en inlichtingen.

Centrum van de corruptie was de griffier zelf, Cornelis Musch. ‘Aangetrokken door de gunstige omstandigheden bevond zich rond het Binnenhof een permanent legertje van agenten, solliciteurs en correspondenten, die in ruil voor een financiële genoegdoening hun opdrachtgevers op de hoogte stelden van de laatste politieke nieuwtjes (…) en hielpen in het verkrijgen van benoemingen of officiële akten.’ Een Zeeuwse observator noemde ze ‘quanten’ (zwendelaars), dan wel ‘schelmsche mackelaers’.

17e-eeuwse bestuurscultuur is leerzaam in licht hedendaags Den Haag

‘Nieuw was de aanwezigheid van deze lobbyisten niet, maar hun onbeschaamdheid had (…) een ontluisterend effect op de publieke moraal,’ schrijft historicus Paul Knevel in Het Haagse Bureau, waarin hij de zeventiende-eeuwse bestuurscultuur aan het Binnenhof schetst: ‘Tussen staatsbelang en eigenbelang’. Het is leerzame kost – ook interessant in het licht van de hedendaagse Haagse onverschilligheid op dit gebied.