In 1989 viel de Berlijnse Muur. De Franse president François Mitterrand besefte dat hij een unieke, wellicht laatste kans had Duitsland zo ver te krijgen de Duitse mark op te geven voor een Europese munt. Bondskanselier Helmut Kohl wilde dolgraag Franse steun voor de Duitse eenheid, volgde zijn ‘Europese’ hart en gaf Mitterrand zijn zin.
Er zijn interessante overeenkomsten met het heden.
In Frankrijk won Emmanuel Macron de presidentsverkiezingen. Hij profileerde zich als de enige die het ‘populistische’ gevaar – het Front National – wist te beteugelen en gaf Frankrijk ‘Europees’ elan.
In Duitsland willen de christen-democraten en de sociaal-democraten na verloren verkiezingen toch weer samen regeren, vooral om nieuwe verkiezingen te voorkomen. Dan zou het Duitse ‘populistische’ gevaar – de Alternative für Deutschland – immers nog groter kunnen worden. Het nieuwe Duitse Regeerakkoord ademt zelfs voor Duitse begrippen een opvallend Europees vooruitgangsgeloof (Lees: Wat zijn de Duitsers van plan?).
Angst voor populisme
De overeenkomst tussen 1989 en 2018 is dat weer een Franse president een unieke en wellicht laatste kans ziet om Duitsland onder Europese vlag aan zich te binden. Daarbij helpt dat Duitsland nog steeds via Europa met zichzelf in het reine probeert te komen. Naast dat historische element is er intussen ook de existentiële angst voor het populisme in het Duitse establishment. Dat populisme herinnert de top van de Duitse samenleving aan pijnlijke historische periodes, ondermijnt de zo geliefde oriëntatie op ‘Europa’ en bedreigt de eigen machtspositie.
Macron heeft in zoverre een medicijn voor de Duitse pijn, dat hij in eigen land de ‘anti-Europese’ populisten op afstand weet te houden. Wil dat zo blijven, zegt Macron, dan zal Duitsland wel aan Macrons ‘Europese’ agenda moeten meewerken. Zoals zo vaak heten Franse pijnstillers voor Duitse pijn ook nu weer ‘solidariteit’.
Zo staan Duitsland en Frankrijk op het punt samen een tandem voor méér Europa op gang te brengen. Het Duitse Regeerakkoord ademt bij vlagen een fusie van Duitsland en Frankrijk, die de rest van de EU-landen maar te volgen heeft: een tandem met aanhangers.
Zoals de euro het product was van de vlucht vooruit van 1989, zo staan de vermeende vervolmaking van de euro, het bouwen aan een Europese defensie, Europese belastingen, een Europees monetair fonds en Europese staatsschuld centraal in de Frans-Duitse vlucht vooruit van 2018.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?