Veel terugkerende IS-aanhangers zeggen spijt te hebben dat zij zich bij de terreurbeweging hebben aangesloten. Het voorbeeld van de in Turkije aangehouden Xaviera S. laat zien dat autoriteiten zeer sceptisch moet zijn over zulk ‘berouw’.
Nu het zelfverklaarde kalifaat van Islamitische Staat (IS) is ingestort, verschuift de aandacht naar het lot van de circa 280 Nederlandse IS-strijders. Overlevenden worden af en toe aangehouden in Turkije of zoeken zelf contact om te informeren naar de mogelijkheid om terug te keren. Het leidt tot discussies: wat is de beste manier om met deze groep om te gaan? En in hoeverre vormen ze een terreurrisico voor Nederland?
De terugkeerders zelf beweren vaak dat ze spijtoptanten zijn. Vol idealisme vertrokken ze naar Syrië om daar hulp te verlenen, niet om te vechten. Ter plaatse zouden ze ontluisterd zijn geraakt door de wreedheid en de misdaden van IS. Zo willen zij aantonen dat ze niet gevaarlijk zijn en slechts een geringe straf verdienen.
Meer over het verhaal achter dit onderwerp:
Dit weten we over de in Turkije opgepakte jihadbruid Xaviera S. (24) >
Iedereen doet direct of indirect mee aan de strijd
Autoriteiten moeten zeer sceptisch zijn over dit berouw. Vaak is het buitengewoon ongeloofwaardig. IS is en was een wrede terreurorganisatie. Uit rapporten van inlichtingendienst AIVD over het leven in het kalifaat blijkt dat iedereen daar direct of indirect bijdroeg aan de strijd. Vrouwen, aanvankelijk vooral ingezet voor verzorging, werden in de laatste fase ook gebruikt als strijders.
De deze week in Turkije aangehouden Xaviera S. uit Apeldoorn is hiervan een goed voorbeeld. De vrouw zou door de bombardementen teleurgesteld zijn geraakt in IS. Maar op Twitter toont journalist Brenda Stoter Boscolo aan dat S. tijdens haar verblijf in het kalifaat een gehard IS-aanhanger was. Zo juichte ze over de moord op de redactie van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo en bedreigde ze de Nederlandse columnist Ebru Umar met de dood. Er is geen bewijs dat ze de IS-ideologie vaarwel heeft gezegd.
Er zullen best berouwvolle terugkeerders zijn. Toch moeten de autoriteiten in het belang van de veiligheid in Nederland extreem sceptisch zijn over door jihadisten beleden spijt.