Aan de benoeming van Beatrix Ruf tot de nieuwe directeur van het Stedelijk Museum ging een zorgvuldig en uitgebreid proces vooraf. De Raad heeft getracht de visies van alle stakeholders te verenigen in één persoon en is er van overtuigd die in Beatrix Ruf gevonden te hebben.

Deze tranentrekkende zinnen zijn te vinden in het Bericht van de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum in het Jaarverslag over 2014, het jaar waarin Beatrix Ruf werd benoemd tot directeur. ‘Beatrix Ruf is vanzelfsprekend (meer dan) fulltime verbonden aan het Stedelijk Museum,’ gaat het verder. ‘Zoals gebruikelijk worden functies of rollen van de directie pas na uitdrukkelijke goedkeuring van de Raad van Toezicht geaccepteerd. (…) Het museum is transparant. Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen het museum en de leden van de directie en de Raad van Toezicht wordt vermeden.’

Aldus ondertekend door de voorzitter, Alexander Ribbink, een vermogend man geworden bij TomTom. Hij schreef dit namens een RvT waarin nog twee zeer vermogenden, tevens collectioneurs, een oud-minister en een prins van Oranje zaten. En nog wat volk dat niet van de straat is.

Beatrix Ruf met pek en veren overladen de laan uit

Diezelfde Beatrix Ruf is gisteren met pek en veren overladen de laan uit gestuurd. Nou ja, officieel ‘treedt zij terug’ en dat is een beslissing die door het museum natuurlijk ‘zeer wordt betreurd’. Aanleiding: zij verdiende ruim € 400.000 in 2016 met belangenverstrengelend bijklussen en de RvT was hiervan niet op de hoogte. Wordt gezegd.

Het is niet de enige heldendaad van deze immer in het zwart geklede directeur, die is geboren in Baden-Württemberg en carrière heeft gemaakt in Zwitserland. Recent werd bekend dat zij in een Mondriaan-vervalsing was getrapt (op drie kilometer zichtbaar) en een ‘schenking’ bleek een cadeautje waarvoor € 1.5 miljoen was betaald. Het ergste ligt in de toekomst verscholen: Ruf is de bedenker van de zogeheten rehang, waarbij de wereldberoemde collectie van het museum in de kelder van de nieuwbouw verdwijnt en de prachtige ‘oudbouw’ beschikbaar komt voor de, veelal getuigende, contemporaine kunst van Ruf. Nou ja, nu niet meer van Ruf.

Dit alles met goedkeuring van de Raad van Toezicht en uiteindelijk van de wethouder die ook kunst en cultuur in haar portefeuille heeft. De gemeente Amsterdam is eigenaar van gebouw en collectie. Die wethouder is Kajsa Ollongren (D66), wellicht de toekomstige vice-premier.

Kan geldadel uit RvT niet aansprakelijk worden gesteld?

Het Stedelijk was de afgelopen jaren één lijdensverhaal. De nieuwbouw was een ramp, het museum was acht jaar gesloten en daarna werd de volslagen onbekende Ann Goldstein directeur. Na drie jaar weggewerkt en toen kwam Ruf. Beide miskopen zijn benoemd door vrijwel dezelfde Raad van Toezicht. Het verhaal is bekend: bijna iedereen uit die RvT is inmiddels vertrokken, dus niemand is schuldig of verantwoordelijk. Terwijl hoofdelijke aansprakelijkheid bij deze geldadel (vele miljoenen reputatieschade alleen al) het overwegen waard zou zijn.

Het is aan de huidige RvT om eindelijk eens verstandige beslissingen te nemen. Misschien is een Nederlandse directeur niet zo’n gekke gedachte: het museum is wereldberoemd geworden onder achtereenvolgens Willem Sandberg, Edy de Wilde en Wim Beeren, geen van drieën afkomstig uit Californië of Zuid-Duitsland. Het is heel provinciaals om per se een buitenlander te willen benoemen. Dat je met TomTom elke plaats op aarde kunt vinden betekent niet dat je daar moet zoeken.

Helaas zal de zoektocht naar een competente directeur waarschijnlijk niet onder leiding staan van de net aangetreden, doortastende voorzitter van de RvT, Ferdinand Grapperhaus. Hij schijnt de nieuwe minister van Justitie te worden. Maar op die plek kan hij ook veel nuttig werk doen.