Steve Bannon eruit. Goed werk van de generaals rond Trump

23 augustus 2017Leestijd: 4 minuten
Trump en Bannon Foto: AFP

Dit presidentschap is voorbij. Toen ik dit las, vroeg ik me af welk presidentschap was afgelopen. President Donald Trump is nog niet eens een jaar aan de macht. Toch zegt Steve Bannon dit tegen de Weekly Standard: ‘The Trump presidency that we fought for, and won, is over.’

Dat zei Bannon op de dag dat hij uit het Witte Huis werd gegooid. Velen denken dat de uitspraak een expressie van teleurstelling en woede is. Maar het gaat hier om meer dan woede.

De spanningen tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea lopen op. Kunnen generaals in het Witte Huis Trump in bedwang houden?

We moeten doordringen tot de betekenis van wat de voormalige chef strategie van het White House zegt: ‘Het presidentschap van Trump waarvoor we hebben gevochten tijdens de verkiezingen, is voorbij. We hebben nog steeds een enorm grote beweging, en we zullen iets moois maken van dit presidentschap. Maar het wordt nu iets anders. Er zullen allerlei gevechten zijn, en goede en slechte dagen, maar dát presidentschap is afgelopen.’

Het presidentschap waarvoor Bannon heeft gevochten is voorbij. Hij werd gezien als de bron van verwarring waardoor president Trump tegenstrijdige uitspraken deed. Dat is naar mijn mening geen juiste interpretatie van gebeurtenissen. President Trump zelf is de bron van verwarring.

Het Witte Huis is iets anders dan de redactie van een medium

Het Witte Huis wordt sinds kort geleid door drie generaals. Dat is een vrij ongebruikelijke situatie. Het gaat om de stafchef van het kabinet, generaal John Kelly, de nationale veiligheidsadviseur, generaal Herbert McMaster en de minister van Defensie, generaal James Mattis. Zij konden Bannon niet langer verdragen. John Kelly was aangesteld om het White House te hervormen en te ordenen. Daarnaast moest hij de republikeinen rond de president verenigen. Terwijl Bannon juist de kloof tussen de Republikeinse partij en de president vergrootte. Zeven maanden wanorde en chaos in het White House moeten nu worden beëindigd. Er moet eenheid komen in het kabinet van Trump. Die is er niet. Het ontslag van Bannon moet dat proces bespoedigen.

De grootste fout van Bannon is dat hij het Witte Huis verwarde met de redactie van een revolutionair medium. Hij deed waar hij zin in had. Zo durfde hij de president inzake Noord-Korea tegen te spreken door te beweren dat er geen militaire oplossing is voor het conflict met Noord-Korea: ‘Ik weet niet waar je over praat, er is geen militaire oplossing, vergeet het. Ze hebben ons te pakken.’ Terwijl de president van Amerika net het Noord-Koreaanse regime met bommen en granaten had gedreigd. Op deze manier kan geen enkele politieke leider opereren op internationaal niveau. Dan is het goed voorstelbaar dat drie generaals Bannons aanwezigheid onaanvaardbaar achtten.

Nationalisme van Bannon definieert Amerika als land zonder wereld

Bannon was aanvankelijk benoemd als lid van de Nationale Veiligheidsraad. Dat was een ongewone beslissing van de president. McMaster wist die beslissing terug te draaien. En nu zien we dat het juist was. Wie aan nationale veiligheidsvraagstukken werkt, moet vooral zwijgen.

Het echte probleem Bannon was zijn revolutionaire nationalisme. Dat definieert Amerika als een land zonder wereld. Aanvankelijk dacht iedereen dat hij vooral balans wil terugbrengen tussen nationale belangen en de mondialisering. Maar gaandeweg bleek dat hij de ideoloog is van de totale terugtrekking van Amerika uit de mondiale verhoudingen. En dat op alle mogelijke niveaus: militair, diplomatiek en zelfs economisch.

Bannon wil de economische betrekkingen met andere landen en continenten dicteren en dirigeren in één richting, het Amerikaanse belang. Dat is onmogelijk. Want wie is bereid om zich vrijwillig te onderwerpen aan een nadelig en vijandig dictaat? Bovendien heeft Amerika gewoon baat bij economische betrekkingen met andere landen. Zie de internationale bedrijvigheid van Donald Trump zelf.

Bannon vergat het gewicht van het geopolitieke belang

Complete Amerikaanse militaire terugtrekking uit de wereld is niet alleen gevaarlijk voor de wereldvrede (dus ook voor Amerikanen), maar het is ook in strijd met de politieke logica van een supermacht. Een supermacht kan in- en extern de totale terugtrekking niet aanvaarden. Pas nadat Bannon was weggestuurd, werd de beslissing genomen over de militaire aanwezigheid van Amerika in Afghanistan: er gaan meer troepen naar Afghanistan. Wat Bannon vergat, is het gewicht van het geopolitieke belang voor een natie. Het geopolitieke belang is ook een onderdeel van het nationalisme.

Onze correspondent in Washington: waarom ontslag Bannon slecht kan aflopen voor Trump

Het nationalisme van Bannon was te revolutionaire voor Trump. America First moest tot heronderhandeling met andere landen en herwaardering van de Amerikaanse producten leiden. Maar het is nooit de bedoeling geweest om zonder onderhandelingen de wil van Amerika te dicteren aan continenten en naties. Alleen revolutionairen denken dat ze in staat zijn om hun wil aan andere op te leggen. Als Amerika een supermacht wil blijven, moet het geregeld optreden in de wereld. Dat is het lot van een supermacht.

Bannon is niets meer dan een enge dorpsgek. Het presidentschap van een revolutionaire nationalist is wellicht voorbij, het presidentschap van een supermacht kan beginnen.

Het Witte Huis wordt nu door generaals geleid.

Lees deze uitgebreide analyse in Elsevier Weekblad: over de generaals die Trump in bedwang houden