Boris Johnson werd verraden en is voorlopig uitgeschakeld. Dat is een onderdeel van de politieke strijd. Aanvankelijk betwijfelde niemand dat Johnson de opvolger van de Britse premier David Cameron zou worden. Maar dat gaat niet gebeuren. Johnsons politieke erfenis, de Brexit, blijft wel overeind.
Er gingen in Londen duizenden mensen, voornamelijk jongeren, de straat op om te protesteren tegen het Britse vertrek uit de EU. Vreedzaam protest is een democratisch recht. Toch is het vreemd om te zien dat de mensen die op 23 juni niet gingen stemmen, nu protesteren tegen de uitkomst van het referendum. Onwillekeurig doen deze demonstraties mij denken aan Oekraïne.
Europese Commissie ligt steeds meer onder vuur na Brexit Lees verder >
Revolutie
Een paar jaar geleden ontstond in de Oekraïense hoofdstad Kiev een politieke patstelling over het associatieverdrag met de Europese Unie. De Russisch gezinde politici in de regering en het parlement weigerden dit verdrag te ondertekenen. De demonstranten op straat dachten daar anders over. De zittende president werd het land uitgezet. De zoveelste Oekraïense revolutie sinds de opheffing van de Sovjet-Unie, werd met hulp van buitenwettelijke middelen gewonnen. Tijdens de revolutie gingen enkele Europarlementariërs naar Kiev om in een massabijeenkomst hun ondubbelzinnige steun te betuigen aan de revolutionairen.
Wat de eurocraten niet hadden voorzien, of niet wilden voorzien, gebeurde toch: de Oekraïense burgeroorlog en de annexatie van de Krim. De inzet van de Oekraïense burgeroorlog was de toetreding tot de EU. Ik wil de situatie in Londen niet vergelijken met die van Oekraïne; ik wil slechts in herinnering roepen dat de EU-autoriteiten expert zijn in het zaaien van verdeeldheid. Dat is niet wenselijk en soms zelfs gevaarlijk.
Guillotine
De EU – en vooral de Europese Commissie – bestaat uit duizenden ambtenaren. De president van de Commissie, Jean-Claude Juncker, belichaamt alles wat er mis is met de EU. Zie hieronder de toespraak van Juncker bij de eerste vergadering van het Europese parlement na het Britse referendum. Tijdens zijn toespraak keerde Juncker zich tot enkele Britse parlementariërs uit de eurosceptische hoek:
‘Laatste keer dat u hier applaudisseert.
Ik ben verrast dat u hier bent. U vecht voor de Brexit. Dit is de laatste keer dat u hier applaudisseert.’
Lodewijk de zestiende, een Franse koning uit het ancien régime die tijdens de Franse revolutie onder de guillotine belandde, zou zich in zijn graf hebben omgedraaid als hij Juncker had gehoord. Juncker heeft niets geleerd van de Europese geschiedenis, maar houdt wel van vrede: ‘Dit is niet het moment om het continent in stukken te breken.’
Uitgerangeerde Boris Johnson over nasleep Brexit: ‘Hysterie’ Lees verder >
Dit is een bizarre uitspraak omdat Juncker en zijn collega’s juist verdeeldheid zaaien en bevorderen in de meeste EU-landen en naburige gebieden – en nu ook nog in Groot-Brittannië. In werkelijkheid bestaat het continent nog steeds uit diverse stukjes die vrijwillig met elkaar willen samenwerken. Europa is een mooi mozaïek van talen, culturen en tradities.
Juncker pretendeert precies te weten wat de problemen zijn met de organisatie en ambities van de EU. Daarom sprak hij in compacte bewoordingen over de toekomst: ‘We moeten minder bureaucratie hebben. Europa moet socialer worden en dat zal ook gebeuren. De EU blijft een vredesproject en een project voor de toekomst.’
Oorlogsproject
Europa moet socialer worden? Dat hebben de Britten niet gezegd. Uit alle mediaverslagen blijkt dat de Britten in de eerste plaats moeite hebben met het vrije verkeer van personen. De Britten willen juist minder van het sociale EU-gezicht waardoor burgers van andere landen ongelimiteerd naar Groot-Brittannië komen om te werken en te wonen. Is de EU een vredesproject? In Oekraïne eindigde de EU juist als een oorlogsproject. De EU is een economisch en politiek samenwerkingsverband. Voor de collectieve veiligheid en de vrede is de NAVO opgericht. Het is waar dat de herverdeling van welvaart in de EU-landen zou kunnen leiden tot meer politieke stabiliteit.
Maar een vredesproject veronderstelt de onmiddellijke oorlogsdreiging of een militair gevaarlijke situatie die als ernstige dreiging wordt opgevat. Die zijn er niet. Door dit soort onbezonnen uitspraken van de eurocraten worden de Europese burgers bang. Uit de laatste peilingen van Maurice de Hond blijkt dat ongeveer 46 procent denkt dat de EU over tien jaar is uiteengevallen, vijf jaar geleden was dat 32 procent. En 37 procent wil dat Nederland uit de Europese Unie stapt, tegen 25 procent vijf jaar geleden. Een kleine 40 procent vindt dat ons land af moet van de euro (5 procent meer). Het zijn dramatische cijfers, die corresponderen met de realiteit.
Reflectie
Toch zag ik de afgelopen dagen geen serieuze reflectie bij de eurocraten in Brussel. Juncker wist in zijn toespraak wel te melden: ‘Ik ben niet ziek, zoals de kranten weleens schrijven. Ik zal mij tot mijn laatste ademtocht inzetten voor Europa.’ Natuurlijk ben ik blij dat het opperhoofd niet ziek is. Maar de EU-tragedie heeft juist te maken met de inzet van Juncker en de zijnen voor Europa.
De arrogantie van de eurocraten is een reële dreiging voor de EU. De eurocraten moeten Londen niet verwarren met Kiev. Daarmee is voor nu alles gezegd.