Geen klinkende overwinning voor Jos van Rey, wel een pijnlijke nederlaag voor het Openbaar Ministerie. Dat is na bijna vier jaar de uitkomst van de geruchtmakende zaak tegen de prominente Roermondse ex-VVD-er en bestuurlijke macher Jos van Rey.
De rechtbank in Rotterdam veroordeelde Van Rey dinsdag ‘slechts’ tot een taakstraf van 240 uur hoofdzakelijk omdat hij – als adviseur van de Roermondse vertrouwenscommissie – in 2012 vertrouwelijke informatie had gelekt aan een partijgenoot die kandidaat was voor het burgemeesterschap van Roermond. Van Rey en vermoedelijk ook de nodige andere politici vinden dit soort partijvriendjespolitiek heel normaal, maar de Rotterdamse rechter dus niet.
Van Rey schond gewoon zijn wettelijke geheimhoudingsplicht, aldus de rechter, en daarvoor verdient hij straf. Altijd nuttig als een buitenstaander eens nuchter naar de zeden en gewoonten van een subcultuur kijkt, in dit geval die van de politiek. Alleen zo voorkom je dat een land een bananenrepubliek wordt.
Buitengewoon pijnlijke uitspraak voor het OM
Voor het Openbaar Ministerie is dit ‘gelijk’ verre van een schrale troost. Het OM had veel hoger ingezet: het wilde twee jaar cel wegens corruptie, omkoping en verkiezingsfraude. Ook zou Van Rey drie jaar geen publiek ambt meer mogen bekleden. De rechter is hier niet in meegegaan. Ja: Van Rey was een bestuurder die de grens opzocht; en ja: hij heeft in sommige opzichten integriteitsgrenzen overschreden.
De rechter acht ook ‘gerommel met volmachten’ en een paar gevallen van omkoping (voetbalreisjes, bezoeken aan vastgoedbeurzen) inderdaad bewezen, maar relativeert tegelijk de ernst daarvan. Van zelfverrijking is geen sprake geweest – het belang van Roermond stond per saldo voorop. Van Rey’s lekken van vertrouwelijke informatie lijkt aldus het zwaarst te wegen in de straf, en niet zozeer de corruptie waarop het OM zo zwaar had ingezet. ‘Bij de burgemeestersbenoeming is verdachte echt te ver gegaan,’ aldus de rechter.
Dit oordeel moet buitengewoon pijnlijk zijn voor het Openbaar Ministerie: het sluit vrijwel naadloos aan bij Van Rey’s eigen verdediging én bij de mening van veel Roermonders, die vinden dat Van Rey weliswaar een ritselaar is die niet vies is van een beetje vriendjespolitiek, maar dat hij au fond bezig was met de goede zaak: Roermond vooruit helpen.
Volgens ElsevierArendo Joustra: ‘Zaak-Van Rey is schandvlek voor de rechtsstaat’
OM kwam amper met bewijs
In gewone mensentaal komt het vrij dodelijke oordeel hier op neer: het Openbaar Ministerie heeft met z’n 110 ordners, 15.5 gigabyte aan pdf’s en 80 gehoorde getuigen – met een kanon op een mug geschoten. En eigenlijk ook niet met een kanon, maar met een gigantisch klappertjespistool: al die ordners en pdf’s bevatten wel heel veel data, maar weinig overtuigend bewijs voor enorme corruptie.
Of het Openbaar Ministerie daarmee de bestrijding van corruptie in het openbaar bestuur een dienst heeft bewezen, is de vraag. Na zo’n nederlaag bij de rechter zal het OM zich vermoedelijk wel twee keer bedenken voor het zich weer in zo’n avontuur stort.