Hoe overbescherming van Joden averechts kan werken

Bezorgdheid om groeiend antisemitisme is begrijpelijk en terecht. Maar overbescherming, bijvoorbeeld bij Holocaustontkenning of kritiek op Soros of de staat Israël, kan averechts werken, schrijft Gerry van der List.

Onorthodox is een indringend boek. Het autobiografische debuut van de Amerikaanse schrijfster Deborah Feldman belicht de Satmar-gemeenschap in de wijk Brooklyn in New York waarin zij opgroeide. De streng orthodoxe Joden isoleren zich zoveel mogelijk van de moderne samenleving en spreken Jiddisch met elkaar in plaats van ­Engels. Maar sympathisanten van Israël zijn ze niet. Integendeel zelfs. De Satmar-beweging is uitgesproken antizionistisch en heeft zich altijd fel verzet tegen een eigen staat voor Joden. Het is aan God om de Joden terug te voeren naar het Land van Israël. Het eigenmachtig oprichten van een staat is een blijk van ongehoorzaamheid aan God.

De Joden van de Satmar-gemeenschap zijn dus, paradoxaal genoeg, antisemieten. Althans volgens het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI). De organisatie verwijst graag naar een definitie van de Internationale Alliantie voor de Herdenking van de Holocaust die heeft geprobeerd het begrip ­‘antisemitisme’ af te bakenen. De grenzen worden nogal ruim getrokken. Ontkenning van de Holocaust valt bijvoorbeeld onder ­antisemitisme, evenals ontkenning van het recht op zelfbeschikking van het Joodse volk. Taboe is tevens ‘meten met twee maten’ bij het beoordelen van het optreden van Israël, wat natuurlijk een vrij vaag criterium is.