Als de integriteitscommissie van de VVD partijvoorzitter Henry Keizer integer verklaart, is dat dan voldoende? Of moet Barbertje toch hangen? De mediahype rond Keizer is geëindigd in een hetze tegen Keizer, vindt Afshin Ellian.
In de Middeleeuwen was het gepeupel dol op de festiviteit rond de schandpaal. Nu is het anders. Serieuze media, columnisten, uiteraard hofnarren, en afgewezen politici doen ook mee aan de publieke schandpaal. Velen willen het niet missen. De schandpaal is een legale uitlaatklep voor de rancune. Hij heeft inderdaad ook een sociale functie.
De publieke schandpaal is succesvol als die minstens aan twee voorwaarden voldoet: een verhaal met enige mate van waarheid en het appelleren aan rancune. Zodra er aan deze voorwaarden is voldaan, mag het feest beginnen. Rotte appels, rotte tomaten, rotte eieren, alles mag naar de schandpaal worden gegooid. Dat overkomt ook Henry Keizer, de voorzitter van de VVD.
De vereniging verkocht het liefst aan de directie
Keizer is een ondernemer. Hij is nu in opspraak vanwege de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve. Het verhaal begon met een onderzoekartikel van de website Follow the Money. De Volkskrant wijdde een hoofdredactioneel commentaar aan deze affaire met een mooie beeldspraak: ‘Het beeld dringt zich op van de oude kinderloze weduwe die in de herfst van haar leven liefdevolle mantelzorg ontvangt.’ Wie is hier de oude kinderloze weduwe?
In 1874 richtte een aantal verlichte Nederlanders de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie op. Daarbij hoorde ook een commerciële tak. Die laatste was een groot succes en stond sinds 1998 van de vorige eeuw onder leiding van Henry Keizer. De ideële vereniging wilde de beheermaatschappij aan eigen mensen verkopen, om te voorkomen dat het bedrijf in verkeerde handen zou vallen. De vereniging koos voor de constructie van Management Buy Out. Dat gebeurt in de regel door de directie van het bedrijf. Wie was de weduwe? Nou, eigenlijk niemand. De vereniging beschouwde de directie als het eigene.
Een taxatie leverde een waardeschatting op van 12,5 miljoen euro. Hebben de accountants hun werk goed gedaan? Dat weet ik niet. En gesteld dat ze hun werk niet goed hebben gedaan, dan zijn ze daarvoor zelf verantwoordelijk, tenzij er sprake zou zijn van verkeerd geleverde inlichtingen of omkoperij. Er zijn vooralsnog voor beide zaken geen aanwijzingen. Het bedrijf is nu veel meer waard. Ook in 2012 was het bedrijf meer waard dan 12,5 miljoen euro.
Een bedrijf tegen een lagere waarde kopen, is niet strafbaar
De vereniging koos ervoor om haar bedrijf voor de genoemde waarde aan haar eigen mensen te verkopen. Wel hebben ze daaraan bepaalde voorwaarden gekoppeld. Een aantal van die voorwaarden is openbaar. Wellicht hebben ze ook ideële voorwaarden gesteld, die wij niet kennen. Volgens de journalisten heeft Keizer het bedrijf voor een lagere dan werkelijke waarde gekocht.
Daarvoor, zolang er geen sprake is van onwettigheden zoals het misbruik van omstandigheden of bedrog, verdient Keizer niet de schandpaal van de media. Dit gebeurt elke dag in de vrije markt. Soms ook in een omgekeerde richting: een bedrijf wordt te duur gekocht, met alle rampzalige gevolgen van dien.
Ook zou Keizer adviseur van de vereniging zijn geweest. Dat is niet onbegrijpelijk: de directie adviseerde de vereniging, de eigenaar. Maar volgens Keizer was hij niet betrokken bij het nemen van het besluit over de verkoop. Hij wilde er niet bij zijn. Dat staat volgens Keizer ook in de notulen. Toch is er volgens mijn ochtendkrant alle reden voor de integriteitscommissie van de VVD om dit verder te onderzoeken. Wat moet de VVD dan onderzoeken? Jammer genoeg eindigt hier het commentaar van de Volkskrant.
Wie is door deze transactie benadeeld?
De integriteit van politici hangt samen met twee vraagstukken: wettig en ethisch gedrag. De wettigheid van het gedrag van Keizer staat buiten discussie. Er zijn geen aanwijzingen om daaraan te twijfelen. Ook zie ik geen reden om aan zijn ethische integriteit te twijfelen. Daarvoor moet eerst een benadeelde partij worden gevonden. De vereniging wilde aan hem verkopen. Wie is door deze transactie op een onethische manier benadeeld? Er zijn veel suggesties gedaan, zonder objectieve onderbouwing.
De overname van het bedrijf had in 2012 plaats. Keizer was toen geen voorzitter van de VVD. Wat heeft de VVD met de ondernemende activiteiten van Keizer te maken? Niks, tenzij er illegaal en onethisch is gehandeld. Anders moeten de politieke partijen alle transacties van hun prominente leden en de omstandigheden waaronder ze plaatshadden, gaan onderzoeken.
Als de integriteitscommissie van de VVD Keizer integer verklaart, is dat dan voldoende? Of moet Barbertje toch hangen? De mediahype rond Keizer is geëindigd in een hetze tegen Keizer.