Mark Rutte hoopt weer de verkiezingen mee te winnen, maar meer als Mark Rutte dan als VVD’er.
Er is natuurlijk geen twijfel mogelijk dat het optreden van premier Mark Rutte in Zomergasten deel uitmaakt van de lange aanloop van VVD-leider Rutte naar de Kamerverkiezingen van 15 maart 2017.
Rutte domineert de aftrap van die lange campagne. Een week voor ‘Zomergasten’ verraste hij al met een drievoudig ‘sorry’ voor gebroken verkiezingsbeloften en binnenkort is het alweer Prinsjesdag. En dan verschijnt er ook nog een boek over Rutte.
Welke Rutte wilde Rutte gisteren laten zien in de hoop zo voldoende stemmen te trekken om weer premier te kunnen worden?
Peptalk
Mark Rutte wil de verkiezingen ingaan als Mark Rutte, de man wiens missie het was om Nederland uit de crisis te halen. Tegen het einde van Zomergasten kwam Rutte pas echt op stoom met bijpassende, onverdunde peptalk: Rutte ziet Nederland in 2021 als het land waar onder zijn leiding een ‘wondertje’ is geschied: ‘Uit de crisis en naar het volgende level’, ‘toonaangevend in de wereld’.
Rutte schetst zichzelf daarbij als de man die ‘weinig talent heeft voor depressie en somberheid’, als een vrijgezel die wel een enkele keer het napraten met een partner mist, maar zich verder beschouwt als ‘in balans’ en zichzelf kwalificeert als ‘een blij en optimistisch mens’.
Mark Rutte gaat als ‘optimist’ campagne voeren tegen ‘pessimist’ @geertwilderspvv Net als @APechtold trouwens. https://t.co/hsxwJiGtf3
— Syp Wynia (@sypwynia) 3 september 2016
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dat beeld van Rutte was uiteraard niet onbekend, maar krijgt extra reliëf omdat hij zich daarmee extra nadrukkelijk afzet tegen Geert Wilders, door Rutte een week eerder al neergezet als de verspreider van ‘pessimistisch gif’ in de samenleving.
Vehikel
Rutte portretteert zich meer als de leider van de optimistische partij dan van een liberale partij. Hij appelleert aan een zelfbedachte, stille optimistische meerderheid, eigenlijk een veel breder gezelschap dan het aantal potentiële VVD-kiezers.
Rutte nam in Zomergasten zelfs nogal opzichtig afstand van zijn VVD: ‘Ik dacht: we kunnen wel het hele VVD-programma uitserveren, maar dat lijkt me de avond niet’. Mark Rutte lijkt de VVD ontstegen. De VVD was nodig om hem op het paard te zetten, inmiddels is de VVD de Rutte-partij. En de Rutte-partij is groter en breder dan de VVD.
Zo komt ook weer de brede sociaal-liberale partij in beeld die Rutte begin 2004 al wilde, toen samen met collega-staatssecretaris Melanie Schultz: een fusie van de VVD met D66 en met delen van de PvdA.
U2
Zo bezien is het ook niet vreemd dat Rutte in Zomergasten alleen voormalig VVD-leider Frits Bolkestein toonde, maar wel drie socialisten de vloer gaf: Neil Kinnock, Joop den Uyl en François Mitterrand. Er was trouwens ook een Rutte voor (twijfelende) gelovigen, wellicht interessant is voor twijfelende CDA’ers. Er is een Rutte voor liefhebbers van de Toppers, van U2, van Bach en van Scarlatti. Er was zelfs een Rutte voor PVV’ers, die de multiculturele samenleving ‘haat’ en zich zorgen maakt of Nederland wel Nederland blijft. Alleen de Turken die in Nederland wonen maar zich in Turkije wanen kregen er ongenadig van langs.
De VVD heeft sinds de vorming van het tweede kabinet-Rutte last van slechte peilingen. Rutte probeert zich daaraan te ontworstelen door zich los te maken van de VVD en in te breken bij de aanhang van andere partijen. Dat kan een slimme tactiek zijn. Het risico voor Rutte is dat hij nog meer als een ongrijpbare, ideeënloze kameleon te boek komt te staan.