Het maken en op sociale media delen van een ‘stemfie’ – een foto van jezelf in het stemhokje- is tijdens de Europese verkiezingen op 22 mei mogelijk verboden. In Den Haag was donderdag een kort geding over het fenomeen.
‘Stemfies’ zijn in Nederland tot nu toe toegestaan, zolang het stemgeheim van anderen niet werd geschonden en ‘het verloop van de stemming niet werd gehinderd’.
Ronald Plasterk
Dat verkondigde minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken (PvdA) afgelopen januari. De minister ‘riep niet op’ tot het maken van een dergelijke foto, maar ‘het mocht wel’.
De minister dacht dat het met de landelijke belangstelling van ‘stemfies’ bij de gemeenteraadsverkiezingen wel mee zou vallen en zag geen kwaad in de stemhokjesfoto.
Dwingen
Bij het Platform Bescherming Burgerrechten (PBB) viel de nieuwe trend niet in de smaak. Het platform vreest voor sociale beïnvloeding of omkoping als kiezers de selfies in het stemhokje blijven maken.
Advocaat van het PBB, Douwe Linders, waarschuwt voor de mogelijkheid om mensen te dwingen een bepaalde stem uit te brengen. ‘Dan kan iemand tegen jou zeggen: “jij moet stemmen wat ik wil en dat moet je me straks laten zien”‘.
Stemgeheim
Daarom eiste het platform, samen met bezorgde burger Lucas Kruijswijk, donderdag in een kort geding dat minister Plasterk zijn woorden terugneemt. De minister zou, en daarmee de overheid, door de stemfie-oproep niet hebben voldaan aan de verplichting om het stemgeheim te waarborgen.
Ook wijst het platform erop dat volgens Europese verdragen de kiezer het recht, maar ook de plicht heeft om geheim te stemmen. Het staat kiezers wel vrij om elkaar achteraf te vertellen over de uitgebrachte stem. Erover liegen mag ook.
Het platform drong er eerder al bij het ministerie op aan om het stemfie-advies in te trekken, maar kreeg geen gehoor.
Vonnis
De rechtbank zal op vrijdag 9 mei met een vonnis komen.
Volgens de NOS komt er in ieder geval een nieuwe maatregel voort uit het kort geding. Bij de Europese verkiezingen komen in alle stemlokalen posters te hangen met de mededeling: ‘U hoeft niet aan iemand bekend te maken op wie u heeft gestemd, dus ook niet door middel van een foto.’
Trend
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart was het maken en vervolgens delen van een ‘stemfie’ een trend. Op sociale media werden de hele dag door stemfies geplaatst, zowel door politici als door gewone burgers.
Onder meer D66-leider Alexander Pechtold deed dit, in een stemhokje in Wageningen, met daarop duidelijk zichtbaar dat hij had gestemd op de nummer 2 van de lokale D66-lijst, Paul Toxopeus.
Onze Taal bombardeerde stemfie 19 maart tot ‘het woord van morgen’. Elsevier.nl maakte een overzicht van stemmende politieke kopstukken tijdens de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar.