Bijna elke keer als een kind is verdronken, is er wel een organisatie die wijst op de taak van de overheid. Hoe ver reikt de verantwoordelijkheid van de overheid?
Jammer dat het hoogtepunt van Linda’s zomerweek al meteen aan het begin kwam. Maar ook na het openhartige dubbelinterview met voetbalheld Wesley Sneijder en zijn Yolanthe op maandag was het vorige week genieten van de reeks vraaggesprekken in het Zomergasten voor de gewone man.
Zelfs de obligate politicus viel mee. In de afgelopen jaren hebben we met samengeknepen billen moeten zien hoe PvdA-minister Jet Bussemaker tegenover Linda de Mol op overspannen wijze ontspannen probeerde over te komen en hoe D66-leider Alexander Pechtold op de populaire toer ging. Een ongedwongen indruk maken is een kunst.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Maar Edith Schippers deed het uitstekend. De VVD-minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport was zelfbewust, innemend en grappig zonder geforceerd te doen. Met de vaak gestelde vraag over de kansen op een premierschap weet ze inmiddels natuurlijk wel raad, maar ook bij minder voor de hand liggende persoonlijke kwesties bleef ze moeiteloos overeind.
Anders dan de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb in Zomergasten wekte ze gelukkig niet de indruk alle antwoorden van te voren thuis voor de spiegel te hebben ingestudeerd.
http://www.youtube.com/watch?v=KHyMPp7jaAM?list=PLs5MBFxGYhdaE6mYxcOGOP5lAlueGYIRj
Verdronken
Tussen het bespreken van haar geringe ijver op school vroeger en het te lang uitstellen van het krijgen van kinderen, wist Schippers behendig nog een liberale boodschap over het voetlicht te brengen. Niet alles kan en moet van bovenaf worden geregeld, legde ze uit. De overheid moet niet steeds met ‘Gij zult’-geboden de burger tegemoet treden.
De beduchtheid voor te grote staatsbemoeizucht deed de minister vorige week ook afstand nemen van pleidooien voor het verplichten van schoolzwemmen. Het is een bekend ritueel. Bijna elke keer als een kind is verdronken, is er wel een organisatie die wijst op de taak van de overheid.
Deze keer was het de Reddingsbrigade die, na de dood van een veertienjarige jongen in de Maarsseveense Plassen, de wens uitsprak dat van scholen wordt geëist dat ze leerlingen de basisbeginselen van het zwemmen bijbrengen.
Nu is het een aangelegenheid van gemeenten, scholen en ouders. Zeker in financieel niet zulke florissante tijden bestaat de neiging bij de lokale overheid en onderwijsinstanties om te bezuinigen op de natte gymles.
Sommige ouders hebben geen geld om deze zelf te betalen. Of nauwkeuriger gezegd: ze hebben er geen geld voor over. Vooral in allochtone kringen komt het daarom voor dat kinderen niet leren zwemmen.
De grote hoeveelheid allochtonen op scholen leidt tot problemen als het schoolzwemmen inderdaad zou worden verplicht. Dan krijg je een hoop islamitisch gedoe over het gezamenlijk zwemmen van jongens en meisjes en over de outfit van meisjes. Maar het is wel een interessante vraag hoe ver de verantwoordelijkheid van de overheid in zulke gevallen reikt.
Overbelast
De redenering van de voorstanders van verplicht schoolzwemmen bezit een aantrekkelijke logica. De staat heeft tot taak te waken over het welzijn van kinderen en in dit geval kunnen zelfs levens worden gered. Het zou dan wel heel bedenkelijk zijn om te beginnen over eigen verantwoordelijkheid.
Een bezoeker van de website joop.nl bracht dit standpunt onder woorden met een oneliner waarmee SP-leider Emile Roemer zijn voordeel zou kunnen doen: ‘Volgens de neoliberale catechismus is verzuipen een keuze.’
Toch zouden praktische overwegingen de doorslag moeten geven. De collectieve kosten van verplicht schoolzwemmen zijn hoog. Bovendien gaat het uit van overspannen, bij de neosocialistische catechismus passende, opvattingen van wat de staat vermag. De overheid is niet in staat alle risico’s voor de burgers uit te bannen.
Een dergelijke pretentie leidt tot een overbelast staatsapparaat, enorme financieringstekorten en gemakzucht bij de burgers. Beter is het dan ook om de eigen verantwoordelijkheid te stimuleren in de hoop en verwachting dat mensen meer voor hun welzijn en dat van hun naasten kunnen en willen doen dan liefhebbers van de verzorgingsstaat doen voorkomen.
Deze aanpak kent slachtoffers. Bij het zwemmen is het vooral treurig dat kinderen de dupe kunnen zijn van de nalatigheid en zuinigheid van hun ouders. Maar dit is de onvermijdelijke prijs voor een realistisch, verstandig beleid dat de liberaal Schippers met flair verdedigt.
Elsevier nummer 36, 5 september 2015