Emotionele beeldvorming verdringt feiten in migratiecrisis

04 september 2015Leestijd: 2 minuten

Door aangrijpende beelden van migranten uit het Midden-Oosten en Afrika is het moeilijk om het hoofd koel te houden. Toch is het beter dit wel te doen: beelden zijn meester in het verdringen van de feiten.

Wanhopige vrouwen en kinderen op stations in Oost-Europa. Groepjes ontheemden die zich op versleten schoenen en teenslippers een weg banen door weilanden en over treinsporen.

En dan, alsof deze beelden nog niet erg genoeg waren, die hartverscheurende foto van de driejarige Aylan. De peuter was in Istanbul uit Syrische ouders geboren, en spoelde levenloos aan op een strand in Turkije nadat zijn ouders met een rubberboot de oversteek naar Kos waagden.

Het is moeilijk om het hoofd koel te houden in de aanhoudende migratiecrisis.

Toch is het beter om dat wel te doen. Zoals wel vaker bij dit soort ingrijpende gebeurtenissen, verdringen de beelden op een goed moment de feiten.

Camera’s zoomen liever in op vrouwen en kinderen dan op mannen. Waardoor het al gauw lijkt alsof de hele vluchtelingenstroom uit het Midden-Oosten en Afrika bestaat uit jonge, kwetsbare gezinnen. Feit is, dat de verreweg meeste migranten jongemannen zijn.

Schuld van Europa

Een ander bekend beeld is dat ‘het westen’ zichzelf de schuld gaat geven. Zo zijn er tal van Europese journalisten die vinden dat Europa de migratiestroom over zichzelf heeft afgeroepen door zijn Midden-Oostenpolitiek.

Heeft Europa in Syrië de lont in het kruitvat gestoken die leidde tot de burgeroorlog en de opkomst van Islamitische Staat? Is het brute regime in Eritrea door Europa geïnstalleerd?

Iconisch beeld

Als de beeldvorming op zijn hoogtepunt is (dat is als de media zelf gaan roepen dat er een ‘iconisch beeld’ is, in dit geval ‘Aylan’) melden de prominenten zich, hier de Bekende Nederlanders. Kijk mij eens goed zijn!

In een paginagrote advertentie in De Telegraaf lieten zij gisteren weten dat op hen ‘een beroep mag worden gedaan’. Bij praatprogramma’s als Pauw denken ze heel Nederland te vertegenwoordigen.

Moreel gelijk

Bij Pauw of in een petitie je morele gelijk halen is niet zo moeilijk. Maar misschien dat een televisieploeg eens met een haveloos Syrisch gezin langs de villa’s en grachtenpanden van deze ruimhartigen wil gaan, met de vraag of zij de Syriërs onderdak willen verlenen.