Een toespraak van Willem van Oranje uit 1564 over geloofsvrijheid heeft nog grote actualiteitswaarde. Niet alleen in het Midden-Oosten, ook in ons eigen land.
Een mooie gedachte voor onder de Kerstboom komt uit een vierhonderdvijftig jaar oude toespraak.
Op Oudejaarsavond 1564, dezer dagen 4,5 eeuw geleden, hield Willem van Oranje in de Raad van State een vlammend betoog dat mensen het recht hebben om hun eigen geloof te bepalen.
In Oranjes tijd was dat een tamelijk revolutionaire gedachte. Toen bepaalde de vorst nog welk geloof je als onderdaan moest aanhangen. Voor de bewoners van de Lage Landen aan de Noordzee was de Spaanse Koning destijds de vorst en die was katholiek.
Geloofsdwang
Het verzet van Willem van Oranje, zelf katholiek, tegen deze geloofsdwang, leidde vier jaar later mede tot de Opstand tegen de Spanjaarden, ook wel bekend als de Tachtigjarige Oorlog.
Van zijn beroemd geworden rede op 31 december 1564 zijn slechts flarden bewaard gebleven. Zoals deze cruciale zin: ‘Hoewel goed katholiek, kan ik niet goedkeuren dat vorsten wensen te heersen over het geweten van hun onderdanen.’
Gelovigen
Het pleidooi van de 31-jarige Willem van Oranje (1533-1584) was niet ingegeven door naïef idealisme, maar door realiteitszin, schrijft Anton van der Lem in zijn onlangs verschenen mooie boek De Opstand in de Nederlanden 1568-1648.
In de Lage Landen moesten immers vele gezindten samenleven: calvinisten, doopsgezinden, lutheranen, joden én katholieken. Dat kon alleen als de vorst zich niet al te veel met het geloof van zijn onderdanen bemoeide.
In het Midden-Oosten en elders, waar radicale en fanatieke moslims elkaar en anderen de hersens inslaan, heeft de rede van Willem van Oranje nog grote actualiteitswaarde. Maar ook in Nederland, waar politieke partijen de overheid willen misbruiken om met verboden allerlei gelovigen te dwarsbomen.
Ingelogde abonnees van EWmagazine kunnen reageren
Bij het plaatsen van een reactie geldt een aantal voorwaarden. Klik hier voor de voorwaarden.
Reacties die anoniem worden geplaatst of met een overduidelijke schuilnaam zullen door de moderator worden verwijderd, evenals reacties die niets met het onderwerp van het artikel te maken hebben. Dit geldt evenzeer voor racistische of antisemitische reacties. De moderator handelt in opdracht van de hoofdredacteur.